0%

نگاهی ویژه به علم فیزیوتراپی؛ از آغاز تا به امروز

نگاهی ویژه به علم فیزیوتراپی؛ از آغاز تا به امروز

امتیاز دهید

از آنجایی که علم فیزیوتراپی دارای گستره فراوانی است نمی توانیم برای آن یک تعریف جامع و کامل داشته باشیم ولی به علمی که به کمک الکتروتراپی، روش های شوک دهنده و تجویز تمرینات ورزشی به برخی از آسیب دیدگی های جسمی تسکین می دهد و یا تا حد قابل توجهی دردهای مزمن را کاهش می دهد فیزیوتراپی گویند. در چند دهه اخیر علم فیزیوتراپی به بیمارانی که آسیب های حاد حرکتی و ناتوانی های شدید جسمی دارند خدمت زیادی کرده است. فیزیوتراپی در هر سنی کمک می کند تا انسان از دردهای مزمن و آسیب های جدی مفصلی و عضلانی راهایی یابد. فیزیوتراپی کمک می کند تا انسان بدنی قوی و انعطاف پذیر داشته باشد، به راحتی نفس بکشید و دردهای مفصلی خود را کاهش دهد.

فیزیوتراپی از کجا و چگونه آغاز شد؟ نگاهی کوتاه به تاریخچه فیزیوتراپی

به طور کلی خاستگاه و زادگاه علم فیزیوتراپی در قاره آسیا است. چینی ها نخستین افرادی بودند که توسط هنر رزمی کونگ فو با هدف بهبود تنفس، درمان آرتروز و اصلاح موقعیت بدن به علم فیزیوتراپی ایمان آوردند. حدود هزاران سال قبل هندی ها و یونانی از هیدروتراپی (آب درمانی) به منظور تسکین دردهای مفصلی استفاده می کردند. در 450 سال قبل از میلاد مسیح بقراط پزشک یونانی بر انجام فعالیت بدنی تاکید کرد که می توان گفت این نخستین گام برای معرفی علم فیزیوتراپی در قاره اروپا بود. در گذشته علم فیزیوتراپی بر سه پایه هیدروتراپی، ماساژ با روغن و فعالیت های بدنی انجام می گرفت که تاثیر شگرفی در عضله سازی و تسکین دردها داشت.

در سال های 1500 تا 1700 میلادی نخستین کتاب فیزیوتراپی توسط jaen در اسپانیا تالیف و به چاپ رسید. در سال 1723 نیکلاس اندری استاد دانشکده پزشکی پاریس معتقد بود که ورزش کردن سبب ساخت عضله بخصوص در بازوها می شود. سال 1813 زمان معرفی علم فیزیوتراپی واقعی در سطح جهان توسط شاعری سوئدی بود. تمرینات وی و معرفی گسترده شاعر سوئدی در فیزیوتراپی تحول شگرفی در جهان پدید آمد به طوری که فیزیوتراپی در قاره اروپا آمیخته با تکنیک های رزمی چینی شد و با نام تکنیک های ماساژ در آمریکا معرفی گردید.

در سال 1913 علم فیزیوتراپی توانست اعلام استقلال کند و نخستین دانشکده فیزیوتراپی در دانشگاه اوتاگو در نیوزیلند تاسیس شد. با شروع جنگ جهانی اول، آمریکایی ها از تکنیک های ماساژ درمانی و یا ماساژ سوئدی برای تسکین درد سربازان زخمی خود استفاده می کردند. با شیوع ویروس فلج اطفال، فیزیوتراپی توانست بیشتر و جامع تر در سطح جهان شناخته شود. در سال 1980 علم فیزیوتراپی با رایانه و محرک های برقی آمیخته شد. در طی دو دهه گذشته علم فیزیوتراپی توانست کاربردهای بسیار مفیدی در اندام هایی نظیر قلب و ریه داشته باشد.

فیزیوتراپیست کیست و چه وظایفی را در علم فیزیوتراپی برعهده دارد؟

متخصصان بهداشت و درمانی که خدماتی را در جهت شناخت عامل بروز آسیب های جسمی و حرکتی ارائه می دهند و راهکارهای تسکین دردهای مفصلی و ماهیچه ای را پیاده سازی می کنند، فیزیوتراپیست نام دارند. فیزیوتراپیست ها در جهت جلوگیری از آسیب های مفصلی، بهبود عملکرد بدن و احیاء اثرات ناتوانی بدن نقش پررنگ و مهمی دارند. فیزیوتراپیست ها با مطالعه علم فیزیوتراپی می آموزند تا در شرایط بحرانی بتوانند با حفظ خونسردی خود به کمک تمرین های ورزشی، تکنیک های دستی، جریانات الکتریکی به بهبودی شرایط بیمار بپردازند. فیزیوتراپیست ها نقش مهمی در تنظیم ستون فقرات و اصلاح ناهنجاری های غیر طبیعی بخش های مختلف بدن دارند. فیزیوتراپیست ها قادرند وابسته به آستانه صبر و شکیبایی بیمار در عملیات های حرارت درمانی، آب درمانی و گرما درمانی معجزه ها کنند و درد جراحات را تا حدودی کاهش دهند.

گستردگی دانش فیزیوتراپی در درمان آسیب های جسمی و حرکتی

در نگاه اول شاید هر شخصی تصور کند که دانش فیزیوتراپی و راهکارهای فیزیوتراپیست ها تنها محدود به ناهنجاری های استخوانی و مفصلی باشد یا حتی عده ایی گمان می برند که فیزیوتراپی صرفا تکنیک های ماساژ است اما چنین تصوراتی اشتباه است. علم فیزیوتراپی علاوه بر گستردگی در تکنیک ها، مهارت ها و ابزارها، تاثیر زیادی در تمامی بخش های سیستم بدن دارد و در راستای بهبود آسیب های جسمی و حرکتی قدم بر می دارد. به طور مثال فیزیوتراپی در زنان پس از زایمان نقش مهم و اساسی دارد. تحقیقات جدید نشان می دهد نقش فیزیوتراپی در بی اختیاری ادرار پس زایمان و گرفتگی مفاصل در دوره یائسگی بسیار پر رنگ است. همچنین در چند دهه اخیر فیزیوتراپیست ها در بخش بیماری های قلبی و سرطانی نقش پررنگ و قابل توجه ایی داشته اند. زیرا علم فیزیوتراپی باعث بهبود و توان بخشی مبتلایان بیماران قلبی – عروقی شده است و سبب شده تا فیزیوتراپیست ها بتوانند برای بهبودی بیماری آسم راه چاره بیابند. علم فیزیوتراپی با مطالعه بر روی اعصاب و سیستم عصبی مرکزی و محیطی، آناتومی و فیزیولوژی انسان توانست بار دیگر به آدمی جانی دوباره ببخشد. تحقیقات نشان داده که فیزیوتراپی تاثیر شایانی بر جلوگیری از سرطان استخوان و مفصل داشته است. پیشرفت علم فیزیوتراپی سبب حفظ و بقا عملکرد جریان های الکتریکی مغز شده است.

تکنیک ها و ابزارهای علم فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست ها هم مانند دیگر اقشار علم طب و درمان نیازمند تکنیک ها و ابزارهایی جهت بکارگیری در درمان آسیب های مختلف هستند. دانش فیزیوتراپی اعمال و حرکاتی را به فیزیوتراپیست ها آموخته تا بتوانند به کمک آن زودتر به مقصود و راه بهبودی برسند. به طور کلی یک فیزیوتراپیست تمریناتی مداوم و مستمری را به بیمار تجویز می کنند تا به بهبود قدرت و حرکت آن عضو و یا به درمان هر چه زودتر دردهای مزمن و یا حاد کمک کنند. فیزیوتراپیست ها معمولا ورزش ها و تمریناتی را به بیمار تجویز می کنند که تمام اندام های حرکتی آن ها را به کار گیرد؛ ورزش هایی نظیر پیاده روی سریع از آسان ترین و ارزان ترین ورزش هایی است که معمولا اغلب فیزیوتراپیست ها به بیمارانی که به آن ها مراجعه می کنند، تجویز خواهند کرد. به استفاده از تمرینات ورزشی در جهت تقویت عضلانی، استقامت بدن، انعطاف پذیری، افزایش تعادل و دامنه حرکتی و خون رسانی صورت می گیرد در علم فیزیوتراپی به تمرین درمانی یا ورزش درمانی معروف است.

آب درمانی یا هیدروتراپی از جمله روش های درمانی است که به حمایت ماهیچه ها و مفاصل می پردازد. شنا و تمرین در آب های کم عمق گرم از دیگر اعمالی است که فیزیوتراپیست ها به بیماران خود به منظور تسکین دردهای مزمن و حاد توصیه می کنند. تکنیک های دستی یا منوال تراپی در فیزیوتراپی از جمله روش های پرطرفداری است که در جامعه و زندگی های تنش زا امروزی بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ که البته مهارت دست ورزی تنها محدود به افرادی است که دانش فیزیوتراپی داشته باشند. استرس، عدم آرامش و تمرکز سبب شده تا عده زیادی از افراد به منظور تسکین درد های مفصلی و سفتی عضلات، بهبود هر چه بیشتر گردش خون و به منظور راهیابی به آرامش و تسلط بر اعصاب به فیزیوتراپیست مراجعه کنند. فیزیوتراپیست در هنگام در رفتگی استخوان ها و شکستگی اعضا نیز از تکنیک های دستی استفاده خواهد کرد.

مطلب پیشنهادی  بهترین روش های لیفت صورت

طب سوزنی از جمله اعمال و ابزاری است که دانش فیزیوتراپی در اختیار فیزیوتراپیست ها قرار داده است فیزیوتراپیست ها می توانند توسط سوزن ریز و استفاده از در سطح پوست تا حدودی به تسکین درد ها کمک کنند اما از آنجایی که طب سوزنی سبب شک گرایی خواهد شد و ممکن است پیامدهای غیر قابل جبرانی را برای بیمار در پی داشته باشد تا حدودی فیزیوتراپیست ها از آن استفاده نمی کنند. استفاده از سوزنکاری خشک یا درای نیدلینگ که شباهت زیادی به طب سوزنی دارد امروزه بیشتر مورد توجه فیزیوتراپیست ها قرار دارد. از سوزنکاری خشک در درمان دردهای مزمن و حاد عضلات بدن بویژه در ناحیه کمر استفاده می شود.

سونوگرافی و عکس برداری از دیگر روش هایی است که به کمک علم فیزیوتراپی آمده و فیزیوتراپیست ها را از محل وقوع آسیب آگاه می کند. فیزیوتراپیست ها می توانند پس از تشخیص و محل وقوع آسیب بنا به تشخیص خود از تکنیک های مختلف جهت درمان بیمار استفاده کنند. گرچه هنر رزمی کونگ فو عامل پدید آمدن فیزیوتراپی بود اما اکنون فیزیوتراپیست ها از یوگا برای درمان بسیاری بیماری هایی نظیر گرفتگی عضلات و میگرن تجویز می کنند. همچنین از حرارت درمانی به منظور تحریک بافت ماهیچه ایی و یا کشش تاندون ها استفاده می شود.

در سال های اخیر نیز در دانش فیزیوتراپی تجهیزات الکتریکی زیادی پا به عرصه گذاشته اند. استفاده از امواج صوتی و الکترومغناطیسی توسط این تجهیزات نقش بسزایی در درمان آسیب های مختلف حرکتی بویژه کاهش دردهای عضلانی و مفاصل داشته اند. به این علم در فیزیوتراپی، الکتروتراپی گفته می شود. دستگاه هایی همچون لیزر، تنس، تکار، مگنت، اولتراسوند، اینترفرنشیال و … در الکتروتراپی نقش بسیار زیادی دارند.

نقش کلیدی فیزیوتراپی در ورزش حرفه ای

امروزه ورزش و بسیاری از رشته های ورزشی به عنوان یک صنعت دیده می شود. از این رو نیازمند ابزارها، تجهیزات و نیروهای انسانی خاص خود است. بدون شک هر تیم ورزشی و هر باشگاهی نیازمند به یک یا چند فیزیوتراپیست مسلط و کار بلد است که بتواند با حفظ خونسردی خود در بدترین شرایط به بهبود اوضاع بالینی بازیکن و ورزشکار کمک کند. یک فیزیوتراپیست با تبحر بر علم فیزیوتراپی می تواند تمریناتی را برای بازیکن تجویز کند تا با تسکین درد بازیکن، از فلج شدن و مغلوبیت یک تیم ورزشی جلوگیری کند. تسکین درد از نخستین وظایفی است که فیزیوتراپیست ها با تکیه بر دانش فیزیوتراپی در صورت مصدومیت ورزشکار انجام می دهند. لازمه یک ورزشکار موفق و یا تیم ورزشی موفق، داشتن یک فیزیوتراپیست متبحر است که با تجویز حرکات به افزایش انعطاف بدنی، تحرک عضلات و بهبود تنفس ورزشکاران کمک می کند.

نقش فیزیوتراپیست ها در توانبخشی و پیشرفت های حوزه فیزیوتراپی

در یک مرکز توانبخشی، فیزیوتراپیست نقش مهمی در کنترل حرکات معلولین و بیماران آسیب دیده حرکتی و جسمی خواهد داشت. یکجا نشینی سبب شده تا افراد زیادی دچار درد های مزمن عضلانی و مفصلی شوند. این پدیده بویژه در کارمندان اداری و سازمانی شایع است امروزه تبدیل به یک معضل شده است. از این رو فیزیوتراپیست می توانند با آموزش بسیاری از تمرینات موثر به کارمندان تا حدودی به بهبود و تسکین درد های عضلانی و درد در نواحی گردن و کمر کمک کنند. در کلینیک های خصوصی و بیمارستان ها  فیزیوتراپیست ها با تکیه بر علم فیزیوتراپی و با همکاری با دیگر تخصص ها می توانند نقش موثری در بازیابی توان حرکتی و جسمی بیماران داشته باشند.

استفاده بیش از حد از اعضایی نظیر دست در بسیاری از کارهای روزمره سبب شده تا بسیاری از مردم محتاج به علم فیزیوتراپی و کمک فیزیوتراپیست ها باشند. یک فیزیوتراپیست می تواند با تکنیک های دستی، تمرین درمانی، مکانوتراپی و با استفاده از تجویزاتی نظیر آب درمانی و یا جریانات الکتریکی یا الکتروتراپی تا حدودی به بهبود عملکرد اندام مورد نظر کمک کند. کمک به استفاده و  نحوه یادگیری از اعضای مصنوعی از دیگر وظایفی است که علم فیزیوتراپی بر دوش فیزیوتراپیست ها گذاشته است. پیشرفت علم سبب شده تا اعضایی نظیر دست، پا، انگشت و … به صورت مصنوعی ساخته شود. از این رو یک فیزیوتراپیست باید به افراد معلول و ناتوان شیوه حرکت و انجام اعمال روز مره را آموزش دهد.امکان استفاده از ابزار مصنوعی نظیر عصا و واکر در افراد مسن سبب شده تا بشر باز هم نیازمند علم فیزیوتراپی و فیزیوتراپیست ها باشد چرا که یک فیزیوتراپیست می تواند نحوه یادگیری و حرکت با ابزارات مصنوعی را به افراد آموزش دهد.

متاسفانه زندگی ماشینی سبب عدم تحرک افراد شده است که این بی تحرکی در میانسالی و پیری پیامد هایی از قبیل عدم کنترل ادرار را به دنبال خواهد داشت که این موضوع می تواند سبب گوشه گیری افراد و افزایش استرس و در نتیجه افسردگی شود و بیماری های قلبی را در پی خواهد داشت. فیزیوتراپی نخستین راه چاره برای این موضوع است. فیزیوتراپیست ها به کمک جریانات الکتریکی و ورزش درمانی می توانند تا حدودی این معضل را درمان کنند. اسپلینت از دیگر تجویز های فیزیوتراپیست برای در رفتگی و یا شکستگی عضوهای نظیر دست و یا پا می باشد. علم فیزیوتراپی در طی دهه اخیر توانسته کمک زیادی به بیماری هایی نظیر آرتروز کند. CVA و یا سکته مغزی از دیگر خطراتی است که همواره جامعه را تهدید می کند. سکته مغزی سبب انسداد عروق و یا عدم خون رسانی و اکسیژن رسانی به سلول های مغزی می شود. از این رو تنها کسی که می تواند به بیمار کمک کند فیزیوتراپیست می باشد چرا که سکته مغزی منجر به فلج موقت اعضای حرکتی، لرزش اندام ها و یا ضعف عضلات و عدم تعادل می شو.د از این رو دانش فیزیوتراپی می تواند کمک زیادی به بهبود و بازگشت افراد به زندگی سابق خود کند.

نتیجه گیری

به طور کلی علم فیزیوتراپی کمک زیادی نه تنها به درمان بیماری های مفصلی، عضلانی  و استخوانی کرده است بلکه مکمل درمان بسیاری از بیماری هایی نشات گرفته از اعصاب نظیر پارکینسون، میگرن و ام اس شده است. به طوری که می توان گفت در نبود دانش فیزیوتراپی و فقدان فیزیوتراپیست ها بیماران مبتلا به پارکینسون و MS قابلیت حرکت خود را دست می دادند. کهلوت سن، بی تحرکی افراد، آرتروز، سبک زندگی نامناسب، افزایش وزن و… سبب شده تا جامعه بیشتر از هر وقت نیازمند علم فیزیوتراپی باشد زیرا همان طور که در مفاهیم فوق گفته شده علم فیزیوتراپی سبب کاهش لرزش اندام، تقویت عضلات، بازیابی و اصلاح حرکات بخش های مختلف بدن، امکان استفاده و آموزش از ابزارات و اندام های مصنوعی، ایجاد آرامش، تسکین درد های عضلانی و مفاصل شده است. همچنین فیزیوتراپی با کمک امواج صوتی و لیزر توانسته در طی چند دهه اخیر پیشرفت زیادی در جهت تشخیص داشته باشد. نکته ضروری این است که فیزیوتراپی از جمله اعمالی است که نیازمند یک برنامه ریزی بلند مدت و صحیح است و از آنجایی که فیزیوتراپی کاملا بی ضرر شناخته شده است فرد می بایست به منظور یک بازدهی عالی تمامی تمرینات در نظر گرفته شده را درست و به موقع انجام دهد.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *