شکستگی لگن
وقتی شکستگی لگن رخ می دهد، تمام اعصاب و عضلات بدن درگیر می شوند. چرا که اعصاب، رگ های خونی، قسمت هایی از روده، مثانه و اندام های تولید مثل، همه داخل لگن وجود دارند. لگن که ساختار محکمی دارد از این اندام های داخلی در برابر آسیب محافظت می کند. دامنه حرکتی لگن به صورت کشویی، مورب و چرخشی است. به همین دلیل، لگن در عملکرد عضلات ران و شکم نیز موثر است. شکستگی لگن که اختلالی در ساختار استخوانی لگن است، ممکن است به واسطه یک سانحه با شدت کم یا در اثر یک برخورد با شدت زیاد رخ دهد. شدت اتفاق می تواند منجر به انواع شکستگی های لگن شود که به شرح زیر طبقه بندی می شوند:
- شکستگی پایدار لگن: در این نوع شکستگی، یک نقطه شکسته در حلقه لگن وجود دارد، خونریزی محدود است و استخوان ها در جای خود باقی می مانند. این نوع شکستگی نسبتا کم خطر است.
- شکستگی ناپایدار لگن: در شکستگی ناپایدار لگن، دو یا چند قسمت شکسته در حلقه لگن با خونریزی متوسط تا شدید وجود دارد و ممکن است که عوارض آن تا پایان عمر با فرد همراه باشد.
دلایل شکستگی لگن
بیشتر شکستگی های لگن در هنگام تصادفات با سرعت بالا مانند تصادفات اتومبیل و موتورسیکلت و یا سقوط از ارتفاع زیاد رخ می دهد. شکستگی های لگن همچنین می تواند به صورت خود به خود یا پس از افتادن جزئی در افرادی که دارای بیماری های ضعیف کننده استخوان، مانند پوکی استخوان هستند، رخ دهد. البته شکستگی های لگن به ندرت ممکن است در حین فعالیت های ورزشی با شدت بالا رخ دهد.
علائم شکستگی لگن
یکی از علائم اصلی شکستگی لگن، درد در این قسمت است که ممکن است هنگام راه رفتن یا حرکت دادن پاها بدتر شود. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد کشاله ران، کمر، شکم، ران و عضلات باسن
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در کشاله ران و پاها
- خونریزی از مجاری ادرار یا روده بزرگ
- اختلال در دفع
- مشکل در راه رفتن یا ایستادن
تشخیص شکستگی لگن
شکستگی لگن در افراد مسن، از حداقل ضربه، مانند سقوط حتی از ارتفاع کم رخ می دهد. افراد مسن بیشتر مبتلا به پوکی استخوان هستند که خطرات شکستگی استخوان لگن را افزایش می دهد. شکستگی استخوان لگن با شدت کم معمولاً شکستگی پایدار لگن است. این به این معنی است که این نوع شکستگی لگن احتیاج به درمان هایی نظیر جراحی ندارد و در بیشتر موارد با استراحت بهبود می یابد.
شکستگی استخوان لگن در افراد جوان، بیشتر در نتیجه برخورد هایی با شدت زیاد رخ می دهد. شکستگی لگن به واسطه فعالیت های پر انرژی معمولاً پس از سقوط از ارتفاع، تصادف با موتور سیکلت و دیگر وسایل نقلیه به وجود می آید. به همین دلیل این نوع آسیب دیدگی، در سنین زیر 25 سال رخ می دهد و در مردان شایع تر از زنان است. درمان شکستگی ناپایدار لگن، عمل جراحی است.
شکستگی لگن را می توان از طریق حساسیت، درد، کوفتگی، تورم در ناحیه شانه و باسن تشخیص داد. سایر عوامل تشخیص شکستگی استخوان لگن نیز شامل وجود خون در ادرار، خونریزی مقعدی، خون مردگی در ناحیه باسن، ناهنجاری های عصبی و عروقی در پاها و… می شود. همچنین علائم فیزیکی می تواند شامل وضعیت غیرطبیعی اندام تحتانی و تغییر شکل لگن یا بی ثباتی لگن باشد.
اغلب شکستگی های استخوان لگن با آسیب های اسکلتی همراه است و لازم است که پزشک ستون فقرات و سایر اندام ها را معاینه کند. تشخیص شکستگی لگن بیشتر با تصویربرداری پزشکی انجام می شود. آزمایش های تصویربرداری می توانند محل شکستگی، تعداد استخوان های شکسته و میزان صدمه به بافت های نرم اطراف مانند تاندون ها، رباط ها، رگ های خونی یا اعصاب را نشان دهد.
پزشک نمای پشتی، جلویی و خروجی لگن را با استفاده از سی تی اسکن و یا سونوگرافی، به صورت دقیق بررسی می کند. همچنین با اسکن استخوان های اطراف نیز می توان شدت آسیب دیدگی و آسیب های وارده مرتبط را بررسی کرد. از آنجا که یک ضربه شدید می تواند به سیستم های اندام اولیه آسیب برساند، بررسی شکستگی استخوان لگن باید با بررسی آسیب های تهدید کننده زندگی آغاز شود. بنابراین، شکستگی لگن ممکن است با آسیب دیدگی دیگر اندام ها همراه باشد و معاینه این اندام ها نیز لازم است. این آسیب دیدگی ها شامل در رفتگی ران، آسیب های مجاری ادراری- تناسلی، آسیب به روده، مشکلات در عضلات لگن، آسیب های بافت نرم و آسیب های عصبی عروقی است.
بین شکستگی ناپایدار لگن در اثر شدت ضربه بالا و شکستگی پایدار لگن تمایز وجود دارد. این را می توان با مشاهده وضعیت بدن متوجه شد. بیمارانی که دچار شکستگی ناپایدار هستند، معمولاً قادر به ایستادن نیستند. اما در مقابل بیماران با شکستگی پایدار اغلب می توانند بدون کمک راه بروند.
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی لگن شامل چند بخش است. در مرحله اول و در صورت لزوم، بافت آسیب دیده بیمار باید احیا شود. در مرحله دوم درمان شکستگی لگن، شکستگی باید تثبیت شوند. پس از پایان مراحل پزشکی، توانبخشی شروع می شود. تثبیت شکستگی های لگن معمولا به صورت غیرجراحی درمان شده است. اما اخیراً مدیریت جراحی در درمان شکستگی لگن در صورت ناپایداری، افزایش یافته است.
جراحی برای شکستگی ناپایدار لگن امکان تحرک زودتر را فراهم می کند و در نتیجه از عوارض بی حرکتی می کاهد. این روش، امکان اصلاح و جلوگیری از تغییر شکل آناتومی لگن را فراهم می کند و در نتیجه، بیمار زودتر بهبود می یابد. تثبیت شکستگی نیز برای بقای بیمار مهم بوده و برای بهبود نتایج عملکردی طولانی مدت، مطلوب است.
فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن
فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن بخش مهمی از توانبخشی در آسیب های پایدار و ناپایدار است. شکستگی پایدار لگن، معمولاً با مراقبت کنترل می شوند. این مراقبت ها شامل استراحت در تختخواب، کنترل درد و فیزیوتراپی است. آسیب های شکستگی ناپایدار لگن باید با جراحی درمان شود. بعد از عمل جراحی، فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن انجام می شود.
اهداف برنامه فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن بهبود سرعت، قدرت و عملکرد است. به این برنامه، کنترل درد، انعطاف پذیری مفاصل، ستون فقرات و پا نیز اضافه شده است. تحرک بعد از شکستگی لگن بسیار مهم است؛ زیرا سکون طولانی مدت، منجر به بروز اختلال در تنفس و گردش خون می شود. هدف مهم دیگر کوتاه کردن زمان لازم برای بازگشت به فعالیت های روزانه است.
زمان شروع فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن به نوع شکستگی لگن بستگی دارد. در افرادی که عمل جراحی کرده اند، فیزیوتراپی پس از 1 یا 2 روز استراحت در تختخواب شروع می شود. این کار با آموزش حرکات و تمرینات ورزشی آهسته آغاز می شود. تمرینات می توانند بلافاصله بعد از جراحی شروع شوند و باید چند بار در روز انجام شوند. تعداد تکرار ها بنا به دستور فیزیوتراپیست است.
- بیمار به صورت نشسته یا دراز کشیده پا ها را صاف نگه می دارد. پا ها را در قسمت مچ بالا و پایین می برد. انگشتان پا را سفت کرده و سپس شل می کند.
- پا ها را به اطراف حرکت داده و سپس به وسط بر می گرداند.
- پا ها را روی تخت صاف نگه می دارد. زانو را به سمت پایین فشار می دهد تا پا صاف باشد. سپس عضله ران را سفت کرده و نگه می دارد.
- بیمار دراز کشیده و یک حوله رول شده را زیر زانوی خود قرار می دهد. ماهیچه های ران را محکم کرده و زانوی خود را صاف می کند. پاشنه پا را از روی تخت بلند کرده، صاف نگه داشته و به آرامی پایین می آورد.
- بیمار نشسته و پای خود را به سمت بالا کشیده و عضله ران را محکم کرده و زانوی خود را صاف می کند.
بسته به وضعیت پزشکی بیمار می توان اهداف برنامه فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن را طی 2 تا 6 هفته به دست آورد. برنامه فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن را می توان در بیمارستان یا در خانه ادامه داد. این برنامه در خانه شامل دامنه حرکات اساسی، تمرینات تثبیت کننده و تقویت کننده است که برای جلوگیری از انقباض در نظر گرفته می شود.
هنگامی که بدن قدرت تحمل وزن را پیدا کرد، فیزیوتراپی تخصصی شامل آموزش راه رفتن و تمرینات مقاومتی برای اندام ها، همراه با ورزش های قلبی عروقی (به عنوان مثال آموزش تردمیل یا دوچرخه سواری) می شود. تمرینات تثبیت و آموزش تحرک نیز باید در برنامه باقی بمانند. آب درمانی نیز در صورت استفاده، بسیار مفید است.
تمرین تحرک برای بازیابی دامنه حرکات ران، زانو و مچ پا پس از حالت سکون، مفید است. آموزش راه رفتن باید با راه رفتن بین میله های موازی شروع شود. پس از آن بیمار باید یاد بگیرد که چگونه با واکر یا عصا راه برود. حفظ تعادل نیز باید جز برنامه های توانبخشی و فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن باشد. تمرینات مقاومتی هم باید به تدریج انجام شود تا قدرت عضلات لگن و پا افزایش یابد. در مرحله آخر تمرینات عملکردی نیز برای ارائه عملکرد بهتر انجام می شود.
در شکستگی استخوان لگن در افراد مسن، روند توانبخشی روی بهینه سازی کیفیت زندگی فرد متمرکز می شود. تحرک سریع و تسکین درد، اهداف اصلی برنامه درمانی برای افراد مسن است. همچنین ارزیابی در منزل بعد از شکستگی لگن برای افراد مسن نیاز است. نیاز به ریل، سطح شیب دار، افزایش نور، استفاده نکردن از تشک های شل در منزل جز نیاز های اولیه افراد مسن بعد از شکستگی لگن است.
در افرادی که عمل جراحی انجام داده اند، فیزیوتراپی پس از شکستگی لگن، پس از 1 یا 2 روز استراحت در تختخواب شروع می شود. همچنین، فیزیوتراپی با تمرینات تحمل وزن شروع نمی شود. اما در صورت پایداری شکستگی، می توان تمرینات تحمل وزن را از ابتدا آغاز کرد. وسایل کمکی برای پیاده روی در ابتدا ضرورت دارد و باید به تدریج کاهش یابد.
خدمات کلینیک آرنیکا برای فیزیوتراپی پس از شکستگی لگن
کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا، یکی از بهترین مراکز فیزیوتراپی در اهواز است که ارائه دهنده خدمات فیزیوتراپی بعد از شکستگی لگن، فیزیوتراپی کف لگن، فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن و … است. برای این نوع فیزیوتراپی این مرکز حتی خدمات فیزیوتراپی در منزل را نیز انجام می دهد. مرکز فیزیوتراپی آرنیکا در اهواز، همچنین ارائه دهنده دیگر خدمات فیزیوتراپی شامل فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو، هالوکس والگوس و… می باشد.
سوالات متداول
- آیا شکستگی لگن درد دارد؟
بله، یکی از علائم شکستگی لگن، درد به صورت کم و یا شدید است.
- آیا شکستگی لگن، کشنده است؟
شکستگی جدی و شدید در لگن تهدید کننده زندگی بوده و ممکن است باعث آسیب به اندام هایی شود که لگن از آنها محافظت می کند. این نوع شکستگی اغلب نیاز به مراقبت های فوری پزشکی و فیزیوتراپی طولانی مدت دارد و باید در افراد مسن و افرادی که دچار شکستگی ناپایدار لگن هستند، جدی گرفته شود.
- درمان شکستگی لگن چیست؟
رایج ترین درمان شکستگی لگن، استراحت در بستر، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و داروهای مسکن است. فیزیوتراپی لگن، استفاده از عصا و به ندرت جراحی نیز توصیه می شود. درمان هایی مانند گرما و یخ، ماساژ، طب فشاری و طب سوزنی به تسکین درد و کاهش التهاب پس از آسیب یا جراحی کمک می کند.
- طول درمان شکستگی لگن، چه مدتی است؟
مدت اقامت برای درمان شکستگی لگن در بیمارستان بدون جراحی حدود 25 روز است. همچنین بهبودی ممکن است 8 تا 12 هفته طول بکشد.
- علائم و نشانه های شکستگی لگن چیست؟
علائم شکستگی لگن شامل درد شدید در ناحیه کشاله ران، تورم، کبودی و حساسیت به لمس پوست در محل آسیب است. بسته به شدت آسیب، با شکستگی لگن ممکن است نتوان هیچ وزنی را بر روی مفصل ران تحمل کرد.
- آیا می توان با وجود شکستگی لگن، راه رفت؟
لگن از مثانه، روده ها و بسیاری از عروق خونی مهم محافظت می کند. بسیاری از ماهیچه های مهم ساق پا و ماهیچه های شکمی نیز به لگن متصل می شوند و باعث حرکت و عملکرد بدن می شوند. بنابراین با لگن شکسته نمی توان بدون درد و راحت راه رفت، نشست و به امور روزانه رسیدگی کرد.
- شایع ترین نوع شکستگی لگن چیست؟
61 درصد از بیماران با شکستگی حلقه لگن، بالای 65 سال سن دارند و 75 درصد شکستگی های حلقه لگن شامل شکستگی های ناپایدار می شوند.
- عوارض شکستگی لگن در دراز مدت چیست؟
بزرگترین عارضه طولانی مدت شکستگی لگن، توسعه آرتروز است. البته عمل جراحی تاثیر به سزایی در پیشگیری از آرتروز دارد.
بدون دیدگاه