فتق دیسک کمر چیست؟ (Lumbar Disc Herniation)
فتق دیسک کمر (Lumbar Disc Herniation)، یکی از شایع ترین بیماری هایی است که باعث درد در کمر و پا می شود. به جابجایی مواد موجود بین دو مهره به خارج از فضای دیسک، فتق دیسک کمر (LDH) می گویند. این بیماری در کودکان به ندرت اتفاق می افتد و بیشتر در بزرگسالان دیده می شود. فتق دیسک کمر، ممکن است به صورت ناگهانی یا به تدریج در طی هفته ها یا ماه ها ایجاد شود.
این روند با خروج مواد فتق از حلقه داخلی دیسک شروع می شود و به طور شعاعی به سمت خارج پیش می رود. روند آسیب دیدگی به حلقه دیسک، با خم شدن کامل ستون فقرات در طول یک دوره زمانی مکرر همراه است. در فتق دیسک کمر (Lumbar Disc Herniation)، آسیب در حلقه خارجی دیسک باعث بیرون آمدن قسمت نرم دیسک می شود. این شرایط زمانی اتفاق می افتد که مرکز نرم دیسک نخاعی به دلیل آسیب در پوشش خود به خارج راه پیدا کند.
علت فتق دیسک کمر
شایعترین علت فتق دیسک کمر یک روند دژنراتیو است که در طی آن با افزایش سن، دیسک ها ضعیف می شود. ضعف دیسک کمر در نهایت منجر به فتق دیسک کمر پیشرونده می شود که علائم خود را در طی مدتی کوتاه نشان می دهد. دومین علت فتق دیسک کمر، ضربه است. از دیگر دلایل فتق دیسک کمر (Lumbar Disc Herniation) می توان به اختلالات بافت همبند و سایر اختلالات مادرزادی اشاره کرد.
فتق دیسک بعد از ستون فقرات و کمر، در گردن نیز شایع است. میزان بالای فتق دیسک در کمر و گردن می تواند به دلیل نیروهای بیومکانیکی در قسمت های انعطاف پذیر ستون فقرات باشد. فعالیت های مکانیکی تکراری مانند پیچاندن، خم شدن و ضرب دیدگی، می تواند منجر به آسیب دیسک شود. زندگی بی تحرک، وضعیت بد بدن، چاقی و مصرف دخانیات نیز می تواند باعث آسیب دیدگی دیسک کمر شود و حتی آن را تشدید کند.
علائم فتق دیسک کمر
بررسی دقیق از ستون فقرات، گردن و انجام تست های اعصاب، می تواند به تشخیص درست فتق دیسک کمر، کمک کند. هر چند که در برخی از افراد، فتق دیسک کمر ممکن است بدون علامت باشد، اما در این قسمت به شرح علائم فتق دیسک کمر می پردازیم:
- ضعف یا آتروفی
- از دست دادن رفلکس های مرتبط با ستون فقرات
- کمردرد شدید
- سخت و دردناک بودن پیاده روی
- اسپاسم عضله و احساس گزگز
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
- راه رفتن آهسته با نوک انگشتان پا
- انحراف ستون فقرات
- اختلال در کشش اندام فوقانی
- اختلال در خم کردن زانو
تشخیص فتق دیسک کمر
تشخیص فتق دیسک کمر می تواند با معاینه بالینی و تصویربرداری از دیسک و ستون فقرات، ممکن شود. در زیر به معرفی این روش ها می پردازیم:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس در اکثر کلینیک ها و مطب ها، در دسترس است. از این روش تصویربرداری می توان برای ارزیابی هر بی ثباتی ساختاری استفاده کرد.
- سی تی اسکن: برای تجسم ساختارهای استخوانی ستون فقرات، این روش ترجیح داده می شود. این روش می تواند اندازه، شکل نخاع، محتویات اطراف دیسک از جمله بافت نرم را نشان دهد.
- MRI: این روش دقیق و حساس برای تجسم فتق دیسک کمر است. یافته های MRI به جراحان و سایر درمان کنندگان کمک می کند تا مراقبت های اولیه را برنامه ریزی کنند. همچنین برآمدگی دیسک و فشرده سازی ریشه عصب را می توان در این روش تشخیص داد.
عوامل خطر برای فتق دیسک کمر
عوامل خاصی ممکن است خطر فتق دیسک کمر را افزایش دهند که شامل موارد زیر است:
- جنسیت: مردان بین 20 تا 50 سال به احتمال زیاد دچار فتق دیسک می شوند.
- بلند کردن نامناسب اجسام: استفاده از ماهیچه های پشت به جای پاها برای بلند کردن اجسام سنگین می تواند باعث فتق دیسک شود. چرخاندن هنگام بلند کردن نیز می تواند به کمر آسیب وارد کند.
- اضافه وزن: اضافه وزن باعث فشار بیشتر بر دیسک های کمر می شود.
- فعالیتهای مکرر: این مسئله ستون فقرات را تحت فشار قرار می دهد. بسیاری از مشاغل از نظر فیزیکی سخت هستند. استفاده از تکنیک های بلند کردن و حرکت ایمن می تواند از کمر محافظت کند.
- رانندگی مکرر: نشستن طولانی مدت، به علاوه لرزش موتور خودرو، می تواند بر ستون فقرات و دیسک کمر فشار وارد کند.
- شیوه زندگی کم تحرک. ورزش منظم در پیشگیری از بسیاری از بیماری ها از جمله فتق دیسک مهم است.
- دخانیات: سیگار ممکن است اکسیژن رسانی به دیسک را کاهش دهد.
عوارض فتق دیسک کمر
معمولا فتق دیسک کمر با دو روش جراحی و غیر جراحی درمان می شود که 5 تا 10 درصد احتمال دارد که دیسک کمر دوباره فتق کند. از جمله عوارض درمان های غیر جراحی این است که برطرف شدن علائم ممکن است زمان زیادی طول بکشد.
البته بیمارانی که قبل از اقدام به جراحی برای مدت طولانی، درمان غیر جراحی را امتحان می کنند، ممکن است درد کمتری نسبت به افرادی که زودتر عمل جراحی را انتخاب می کنند، تجربه کنند. از جمله عوارض فتق دیسک کمر بعد از درمان به هر روشی، می توان به خونریزی، عفونت، آسیب عصبی، پارگی دورال (کیسه ای که اعصاب را می پوشاند)، فشردگی عصب به دلیل هماتوم، واکنش به بیهوشی، فتق دیسک کمر به صورت مکرر و نیاز به جراحی بیشتر اشاره کرد.
درمان فتق دیسک کمر
درمان فتق دیسک کمر (LDH) با یک تیم حرفه ای امکان پذیر است. درمان فتق دیسک کمر به صورت اولیه باید با روش های محافظه کارانه باشد. روش های محافظه کارانه فقط در صورتی جواب نمی دهد که بیمار با شرایط عصبی سختی روبرو باشد. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و فیزیوتراپی کلید اصلی درمان فتق دیسک کمر بیشتر بیماران است. نتایج به عوامل زیادی بستگی دارد، اما کسانی که در ورزش منظم شرکت می کنند و وزن بدن را سالم نگه می دارند، نتایج بهتری نسبت به افرادی که بی تحرک هستند، دارند.
بیمارانی که در درمان فتق دیسک کمر محافظه کارانه موفق نیستند و یا بیمارانی که نقص عصبی دارند، احتیاج به مشاوره جراحی دارند. جراحی معمولاً آخرین چاره است زیرا همیشه به نتایج قابل پیش بینی منجر نمی شود. بیماران غالباً با درد باقیمانده و اختلالات عصبی روبرو می شوند، که اغلب پس از جراحی بدتر می شوند. همچنین، درمان الکتروتراپی درون دیسک نیز روشی موثر است.
فیزیوتراپی فتق دیسک کمر
فیزیوتراپی فتق دیسک کمر غالباً نقشی مهمی در بهبود این بیماری دارد. فیزیوتراپی فتق دیسک کمر برای درگیر شدن اعصاب ستون فقرات، کنترل درد، حفظ وزن در محدوده سلامت بیمار و از سرگیری ورزش در بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر بسیار موثر است. برنامه های فیزیوتراپی فتق دیسک کمر اغلب برای درمان درد و ترمیم نقص عملکردی و عصبی مرتبط با فتق دیسک کمر علامت دار توصیه می شود.
تمرینات ورزشی یکی از راهکارهای فیزیوتراپی فتق دیسک کمر و درمان فتق دیسک کمر است که نسبت به دیگر راهکارها جهت درمانی فتق دیسک کمر ترجیح داده می شود. تمرینات ورزشی برای درمان فتق دیسک کمر، شامل فعالیت هوازی (پیاده روی و دوچرخه سواری)، تمرینات کششی و انعطاف پذیری (یوگا و کشش)، ثبات و حفظ تعادل (سطح صاف و سطح شیب دار)، تمرینات تقویتی و تمرینات کنترل حرکتی است.
تمرینات قدرتی باعث عضلات قوی تر می شود و عضلات قوی به تنهایی پشتیبان عالی برای ستون فقرات بیمار است که درد را به خوبی کنترل می کند. بررسی ها نشان داده است که طب سوزنی و حجامت می تواند برای درد و ناتوانی ناشی از درد مزمن کمر از جمله فتق دیسک موثر باشد. تحریکات الکتریکی عصب به تسکین درد و بهبود عملکرد و تحرک در ستون فقرات کمک می کند.
به علاوه یک مطالعه نشان داده است که کشش درمانی اثرات مثبتی بر درمان فتق دیسک کمر دارد. ممکن است از گرما درمانی نیز برای افزایش جریان خون در ناحیه مورد نظر استفاده شود. کرایوتراپی نیز اسپاسم و التهاب را در مرحله حاد کاهش می دهد و از دیگر راهکارهای فیزیوتراپی فتق دیسک کمر است.
تمرینات ورزشی ثبات و حفظ تعادل در درمان فتق دیسک کمر، سطح درد را کاهش می دهد و عملکردهای کمر و ستون فقرات را بهبود می بخشد. اصلاح الگوی زندگی (لایف استایل) و دیگر تمرینات ورزشی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی و استقامت ایستایی عضلات تنه را در بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر افزایش می دهد. تمرین در منزل نیز باید به روند درمان اضافه شود و تمرینات ورزشی باید هر روز به صورت مکرر در منزل نیز انجام شود تا روند بهبودی به خوبی طی شود. از این رو خدمات فیزیوتراپی در منزل نیز به بیماران پیشنهاد می شود.
تمرینات و خدمات فیزیوتراپی فتق دیسک کمر ذکر شده، از متداول ترین انواع ورزش درمانی هستند که برای بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر توسط فیزیوتراپیست تجویز شده است. همچنین در ورزش ها و خدمات فیزیوتراپی قوانینی وجود دارد که باید جهت درمان فتق دیسک کمر رعایت شود. این قوانین کلی شامل موارد زیر است:
- بیمار حتما به آرامی ورزش کند.
- از 5 بار تکرار شروع کرده و تا 10 بار ورزش را انجام دهد.
- بین تمامی تکرار ها بدن باید کاملاً آرام باشد.
- هر ده دقیقه دو بار ورزش را تکرار کند.
- هنگام انجام ورزشی که می تواند دردناک باشد باید کاملا مراقبت شود.
- به صورت روزانه بدون اینکه فاصله ای بین تمرینات ورزشی بیفتد، ورزش را در منزل نیز ادامه دهد.
خدمات کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا در درمان فتق دیسک کمر
کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا با تکیه بر اعتماد مراجعین عزیز برای انواع اختلالات و آسیب های جسمی و عضلانی، برنامه های فیزیوتراپی تخصصی ارائه می دهد. فیزیوتراپی فاشیا، تمرین درمانی جهت درمان کمردرد، درمان فتق دیسک کمر، درمان و اصلاح اختلالات پوسچر یا وضعیتی و فیزیوتراپی آسیب های نخاعی از جمله انواع خدمات فیزیوتراپی کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا است.
این مرکز فیزیوتراپی در اهواز همچنین طرف قرارداد با بیمه های خدما درمانی معتبر است که بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر می توانند از آن استفاده کنند. همچنین مرکز فیزیوتراپی آرنیکا اخیرا با ارائه فیزیوتراپی در منزل، خدمتی نوین به بیمارانی که با مشکلات حرکتی مواجه هستند از جمله خدمات فیزیوتراپی بعد از جراحی ستون فقرات ارائه کرده است.
سوالات متداول
- آیا فتق دیسک کمر درمان می شود؟
چند روز استراحت در بستر معمولاً به تسکین درد فتق دیسک کمر و ساق پا کمک می کند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن و فیزیوتراپی نیز می تواند به تسکین درد کمک کنند.
- آیا فتق دیسک کمر خطرناک است؟
اگر به بیماری ها توجه نکرد و مدیریت درمانی آغاز نشود، این امر ممکن است به بدن آسیب رسانده و یا موجب اختلال در روند زندگی شود.
- دلایل بروز فتق دیسک کمر چیست؟
فتق دیسک کمر اغلب در نتیجه ساییدگی تدریجی و مرتبط با افزایش سن ایجاد می شود. با افزایش سن، دیسک ها انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و بیشتر مستعد پارگی به دلیل فشار و یا پیچ خوردگی جزئی می شوند.
- علائم و نشانه های فتق دیسک کمر چیست؟
- کمردرد متناوب یا مداوم،
- اسپاسم عضلات پشت
- درد سیاتیک که دردی است از نزدیک کمر یا باسن شروع می شود و از ران پا به ساق پا تا انگشتان پا می رود.
- ضعف عضلانی و بی حسی در پا
- کاهش رفلکس در زانو یا مچ پا
- دارو های موثر برای درمان فتق دیسک کمر چیست؟
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، ایبوپروفن یا ناپروکسن و… برا درمان فتق دیسک کمر مفید هستند.
- فتق دیسک کمر چیست؟
هنگامی که فشار یا استرس بر ستون فقرات وارد می شود، حلقه خارجی دیسک ممکن است برآمده شده، ترک بخورد یا پاره شود. اگر این اتفاق در قسمت پایین کمر (ستون فقرات کمری) رخ دهد، بیرون زدگی دیسک ممکن است به ریشه عصبی نخاعی مجاور فشار بیاورد و یا مواد التهابی .عصب را تحریک کند.
- آیا پیاده روی برای فتق دیسک کمر مفید است؟
پیاده روی یک انتخاب عالی برای بیماران مبتلا به فتق دیسک است، زیرا جریان خون و اکسیژن را به سلول ها تسریع می کند و همچنین به هیدراته نگه داشتن دیسک ها کمک می کند که برای درمان مهم است.
- سریعترین راه درمان فتق دیسک چیست؟
استراحت، داروهای ضد درد، تزریق ستون فقرات و فیزیوتراپی فتق دیسک کمر اولین قدم برای بهبود است که اکثر افراد در 6 هفته بهبود می یابند و به فعالیت عادی باز می گردند.
بدون دیدگاه