تعریف سندرم فیبرومیالژیا
سندرم فیبرومیالژیا (fibromyalgia syndrome)، بیماری است که با درد مزمن، سفتی عضلات، تاندون ها و مفاصل مشخص می شود. این بیماری، یک مشکل سیستمیک، شامل ناهنجاری های بیوشیمیایی، عصبی، اختلال غدد درون ریز و اختلالات فیزیولوژیک است و می تواند منجر به اختلال در پردازش و درک درد شود. علائم مرتبط با فیبرومیالژیا در زنان شایع تر از مردان است و باعث اختلال و دردهای مزمن عضلانی-اسکلتی می شود. به علاوه این سندرم در سنین پایین نیز مشاهده می شود و زندگی روزمره فرد را به شدت تحت تأثیر قرار داده و مختل می کند.
فیبرومیالژیا (FMS) یا دردهای مزمن عضلانی- اسکلتی که التهاب قابل تشخیصی ندارد و سبب تغییر شکل بدن نمی شود، ممکن است با افسردگی، اختلالات خواب، اضطراب، روماتیسم مفصلی و سندرم روده تحریک پذیر همراه باشد. این نکته مهم است که با توجه به وجود سایر بیماری های مشترک که تشخیص داده می شود، درمان سندرم فیبرومیالژیا نادیده گرفته نشود.
دلایل بروز سندرم فیبرومیالژیا
فرضیه های زیادی در مورد دلایل بروز سندرم فیبرومیالژیا وجود دارد که دلیل اصلی آن هنوز در حال بررسی است. با این حال، دلایلی که در حال حاضر با سندرم فیبرومیالژیا مرتبط هستند و خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند، در زیر ذکر شده است:
- رژیم غذایی
- ویروس
- تأثیرات شغلی، فصلی، محیطی
- تجارب نامطلوب در دوران کودکی
- استرس مداوم
- عوامل روانشناختی
- سابقه خانوادگی فیبرومیالژیا
علائم سندرم فیبرومیالژیا و تشخیص آن
اصلی ترین علامت سندرم فیبرومیالژیا، درد است که اغلب توسط بیماران با درد و سوزش بدون هیچ فعالیت بدنی توصیف می شود. از جمله دیگر علائم سندرم فیبرومیالژیا می توان تحت تاثیر قرار گرفتن عملکرد جسمانی، توانایی عملکردی، تعادل، قدرت عضلانی اندام فوقانی، آستانه درد و اضطراب را نام برد. علائم سندرم فیبرومیالژیا اغلب با فشار خون بالا، فعالیت و کشش بیش از حد، گرما و سرمای بیش از حد هوا، تغییر ناگهانی حرکتی، ضربه، تکرار تحریکات و دیگر بیماری های عضلانی تشدید می شود.
در حال حاضر هیچ آزمایشی برای تشخیص قطعی سندرم فیبرومیالژیا وجود ندارد و معمولا تشخیص این بیماری براساس نتایج معاینه فیزیکی، شاخص درد عمومی، تداوم درد تا سه ماه در یک عضو بدن و آزمایشاتی مبنی بر رد سایر شرایط مشابه انجام می شود. تشخیص فیبرومیالژیا به این روش، صرف نظر از سایر تشخیص ها، تا کنون معتبر بوده است.
درمان سندرم فیبرومیالژیا
درمان سندرم فیبرومیالژیا، با از بین بردن علل احتمالی علائم رخ می دهد. ممکن است طول بکشد تا معلوم شود که کدام علامت به واسطه چه مشکلی ایجاد شده است. به علاوه علائم این سندرم، می تواند به مرور زمان و تحت تاثیر عواملی مثل خستگی و اختلالات خواب به وجود بیاید و از بین برود. به طور کلی درمان سندرم فیبرومیالژیا شامل چند مورد می شود که در این قسمت به آنها می پردازیم:
- دارو: دارو ها ممکن است به کنترل علائم کمک کنند، اما از مصرف مواد افیونی باید خودداری شود.
- آگاهی بیمار: بر اساس تحقیقات فعلی، آموزش در مورد پاتوفیزیولوژی و علوم اعصاب، موثرترین روش در کاهش علائم فاجعه بار درد در بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا است. توضیح ساده در مورد علائم و استراتژی های آرام سازی، این است که این تکنیک می تواند توانایی بیمار را برای کنار آمدن با شرایط تغییر دهد. مواردی از جمله نظارت بر وضعیت بیمار توسط خود بیمار، استراحت، اجتناب از انجام فعالیت هایی که سبب تشدید بیماری می شود، برای تعیین اهداف واقع بینانه درمانی، بهترین روش است. استراتژی های آرام سازی شامل به حداقل رساندن استرس محیطی، تنفس عمیق، فعالیت زیاد و ماساژ درمانی است.
- هیدروتراپی(آب درمانی): تحقیقات ثابت کرده است که آب درمانی برای درمان افراد مبتلا به درد های مزمن عضلانی _ اسکلتی تمرین قابل تحملی است. شناوری آب به بیمار امکان می دهد بدون داشتن انرژی بیش از حد و یا افزایش فشار بر مفاصل، حرکت فعال خود را حفظ کند. علاوه بر این، شواهد نشان داده است که آب درمانی در بهبود کیفیت زندگی این بیماران، در طولانی مدت تاثیر گذار است.
- کار درمانی: کار درمانی بر اصول اصلاح فعالیت، مانند کار با سرعت متوسط، تغییرات مكرر وضعیتی و استراحت قبل از شروع خستگی، متمركز است. در این نوع درمان، به بیماران توصیه می شود در تمام زمینه های زندگی، مراقبت از خود و اصول تنظیم کننده فعالیت ها را بگنجانند.
- درمان شناختی: طبق بررسی های انجام شده، شواهدی وجود دارد که درد و باورها با عملکرد بدنی، رابطه مستقیم دارد. برای مثال، یک مطالعه نشان داده که درمان بی خوابی برای بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا، تأثیر امیدوار کننده ای دارد. درمان نیز شامل آموزش بیماران در مورد عادات خواب و برنامه مناسب خواب برای کاهش دوره های بی خوابی است.
- فیزیوتراپی: برنامه های فیزیوتراپی فعال از اهمیت بالایی در درمان سندرم فیبرومیالژیا برخوردار هستند که در زیر به آن اشاره می کنیم.
فیزیوتراپی سندرم فیبرومیالژیا
در حالی که هیچ درمان شناخته شده ای برای سندرم فیبرومیالژیا وجود ندارد، فیزیوتراپی به عنوان یک روش درمان درد، به کاهش و بهبود علائم کمک می کند. فیزیوتراپیست علاوه بر تمرینات ورزشی، از طیف وسیعی از ابزار های فیزیوتراپی استفاده می کند. با استفاده از این ابزارها، فیزیوتراپیست می تواند به افراد مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا کمک کند تا از عضلات خود بهره گرفته و به منظور انعطاف پذیری بدن، کشش داشته باشند و مفاصل خود را از طریق تمرینات تقویتی دامنه حرکتی حرکت دهند. متخصص فیزیوتراپی به افراد مبتلا به فیبرومیالژیا می آموزد که چگونه قدرت دامنه حرکتی خود را بهبود ببخشد.
همچنین روش هایی برای رهایی از دردهای مزمن عضلانی– اسکلتی به بیماران نشان می دهد و می توانند کمک کند تا افراد افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، درباره فعالیت های روزمره تصمیم معقولانه بگیرند که به جلوگیری از درد کمک کند. فیزیوتراپی بر درمان، بهبود و پیشگیری از آسیب ها یا ناتوانی ها متمرکز است. همچنین برنامه های منظم فیزیوتراپی، ممکن است به بیمار کمک کند تا کنترل فیبرومیالژیا را بدست بگیرد؛ زیرا بیمار پس از شناخت بیماری بیشتر بر روی اصلاح الگوی زندگی و درمان و اصلاح اختلالات پوسچر یا وضعیتی تمرکز می کند. اما با انجام فیزیوتراپی سندرم فیبرومیالژیا، مشکلات مزمن، درد، سفتی و خستگی هر کدام از اعضا را مدیریت می کند.
فیزیوتراپیست ممکن است از تمرینات خاص کششی و تقویتی به صورت آرام برای کمک به بیمار در بهبود انعطاف پذیری عضلات و رفع نیازهای فردی استفاده کند. تمرینات آرامش بخش که فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می دهد، می تواند به کاهش تنش عضلانی کمک کند. فیزیوتراپیست، پیشرفت بیمار را مستندسازی می کند و می سنجد. هدف نهایی فیزیوتراپی فیبرومیالژیا این است که بیمار درمان ها و تمرینات خاص را بیاموزد و سپس آنها را روزانه یا در صورت نیاز در خانه انجام دهد. در زیر به چند برنامه فیزیوتراپی فیبرومیالژیا اشاره می کنیم:
- سرما درمانی و گرما درمانی: آب درمانی با بسته های گرم یا سرد، عضلات بدن را تحریک کرده و به بهبودی کمک می کند. به عنوان مثال، کمپرس سرد با انقباض رگ های خونی تورم را کاهش می دهد. برعکس، با استفاده از کمپرس گرم در مناطق دردناک، رگ های خونی گشاد می شود و باعث افزایش جریان خون، اکسیژن رسانی و سایر مواد مغذی می شود.
مرکز فیزیوتراپی ممکن است از یک پد گرم کننده مرطوب یا یک حوله گرم و مرطوب یا یک بسته هیدروکلراتور استفاده کند. همچنین بیمار می تواند به عنوان درمان خانگی روی چهار پایه زیر دوش بایستد یا بنشیند و اجازه دهد آب گرم به قسمت دردناک بدنش برخورد کند. اگر بیمار مایل است از گرما برای کاهش درد فیبرومیالژیا استفاده کند، باید آن را روزانه دو بار، هر بار حدود 15 دقیقه امتحان کند. برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ترجیح می دهند کمپرس یخ را با گرمای مرطوب پشت سر هم انجام دهند تا بهترین نتیجه را بگیرند.
- ورزش هوازی و مقاومتی: تمرین هوازی سبک و تمرینات قدرتی_مقاومتی برای مدیریت بیماران مبتلا به درد های مزمن، عضلانی_اسکلتی یا سندرم فیبرومیالژیا، توصیه می شود. همچنین نشان داده شده است که فعالیت هوازی، علائم روانشناختی مرتبط با افسردگی و اختلالات خواب را بهبود می بخشد. علاوه بر این، ورزش متابولیسم سلولی و ظرفیت تنفسی بیمار را بهبود می بخشد، قدرت عضلانی و جذب اکسیژن در اندام ها را افزایش می دهد که در نهایت شکایت از درد مزمن را به حداقل می رساند. چند نمونه از ورزش های مربوط به برنامه های فیزیوتراپی بیماری فیبرومیالژیا شامل تمرینات کششی و تقویت کننده، ماساژ درمانی و ورزش و نرمش های تسکین درد هستند.
- تکنیک های دستی: برخی مطالعات ثابت کرده اند که تحرکات مفصلی باعث کاهش درد کوتاه مدت در بیماران مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا می شود. تکنیک های دستی برای درمان لنف ادم و بافت همبند نیز در زنان مبتلا به سندرم فیبرومیالژیا بررسی شده است و بهبود در بعضی موارد گزارش شده است.
در حالت کلی، موثرترین روش درمان فیزیومیالژیا، ترکیبی از آموزش بیمار، کاهش استرس، ورزش و دارو است.
خدمات فیزیوتراپی آرنیکا برای سندرم فیبرومیالژیا
در جستجوی یک مرکز تخصصی فیزیوتراپی، ابتدا مهم است که بررسی شود آیا کلینیک فیزیوتراپی، امکانات و تجهیزات مورد نظر برای برنامه مراقبت های فیزیوتراپی بیمار را شامل می شود؟ در مرحله بعد، یافتن فیزیوتراپیست آموزش دیده، که در زمینه مقابله با بیماری تجربه داشته باشد، بسیار موثر است. کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا همگام با علوم روز دنیا یک مرکز فیزیوتراپی خوب در اهواز است. این کلینیک، دارای تمامی امکانات و تجهیزات برای انواع فیزیوتراپی ها و روش درست درمانی آن است. کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا در اهواز دارای بهترین واحد های درمانی از جمله ماساژ درمانی، کرایوتراپی، تمرینات کششی، تکنیک های دستی و… بوده که زیر مجموعه فیزیوتراپی فیبرومیالژیا یا دردهای مزمن عضلانی- اسکلتی است.
سوالات متداول
- سندرم فیبرومیالژیا چه حسی دارد؟
دردی که در تمام بدن پخش می شود.
- معمولاً اولین علائم بیماری فیبرومیالژیا چیست؟
احتمالاً درد گسترده، حساسیت شدید، سفتی، سخت، خستگی کیفیت پایین خواب، سردرد، سندرم روده تحریک پذیر و…
- چگونه فرد دچار بیماری فیبرومیالژیا می شود؟
فیبرومیالژیا غالباً در اثر یک رویداد استرس زا، از جمله استرس جسمی، آسیب دیدگی، عفونت ویروسی و استرس عاطفی ایجاد می شود.
- علائم و درمان فیبرومیالژیا چیست؟
علائم شامل درد عضلانی مزمن، خستگی، مشکلات خواب و نقاط حساس است که می تواند از طریق داروها، تغییر سبک زندگی و مدیریت استرس تسکین یابد. فیزیوتراپی فیبرومیالژیا از راهکارهای دیگر است.
- سندرم فیبرومیالژیا چقدر جدی است؟
سندرم فیبرومیالژیا به طور معمول تهدید کننده زندگی نیست اما می تواند بر فعالیت های روزمره تأثیر بگذارد.
- نام جدید فیبرومیالژیا چیست؟
انسفالومیلیت مایالژیک یا سندرم خستگی مزمن
بدون دیدگاه