کیفوز (Kyphosis) یا گوژ پشتی چیست؟
کیفوز (Kyphosis)، به قوسی غیر طبیعی در ستون فقرات و یا قوز کمر و پشت گفته می شود. ستون فقرات هر فردی، تا حدی طبیعی، خمیده است و منظور از قوس، وجود انحنایی بیش از حد در ستون فقرات است که باعث می شود، قسمت بالایی ستون فقرات خمیده تر و گرد تر از حالت طبیعی باشد.
کمر درد، یکی از درد های دائمی موجود در افراد مبتلا به قوز کمر یا کیفوز یا گوژ پشتی است که می تواند مشکل ساز نیز باشد. کیفوز یا قوز کمر و پشت، عملکردهای بدنی را محدود می کند و با ضعف عضلات کمر و دشواری در انجام کارهایی مانند راه رفتن، بلند شدن از صندلی، دراز کشیدن، نگاه به سمت بالا و رانندگی همراه است.
همچنین، مبتلایان به کیفوز، ممکن است به دلیل گرد بودن پشت و وضعیت بد بدن، دچار انزوای اجتماعی شوند.وقتی از پهلو به ستون فقرات نگاه می کنیم، سه منحنی طبیعی در این قسمت می بینیم. این سه منحنی از بالا شامل ستون فقرات گردنی، قفسه سینه (کیفوز) و ستون فقرات کمری (لوردوز) می شود.
انحنای طبیعی ستون فقرات به حفظ تعادل و درست ایستادن کمک می کند. اگر هر کدام از مهره ها تغییر شکل دهد، ایستادن دشوار شده و وضعیت بدن، غیر طبیعی به نظر می رسد.سایر قسمت های ستون فقرات عبارتند از 24 استخوان کوچک مستطیل شکل به نام مهره که روی هم قرار گرفته اند. این استخوان ها انحناهای طبیعی در ستون فقرات ایجاد کرده و به هم متصل هستند تا یک کانال محافظ برای نخاع ایجاد کنند.
دیسک ها نیز مانند یک بالشتک در بین مهره ها قرار دارد تا ستون فقرات انعطاف پذیر باشد. دیسک ها صاف و گرد هستند و ضخامت آنها حدود نیم اینچ است. دیسک، مهره ها را محکم کرده و هنگام راه رفتن یا دویدن به تحرک بهتر کمک می کند.
انحنای ستون فقرات یا گوژ پشتی وقتی اتفاق می افتد که مهره های قسمت فوقانی کمر، حالت گوه ای پیدا کند. بدن افراد مبتلا به کیفوز در تمامی فعالیت های عادی روزمره، باید ناهنجاری های ستون فقرات را جبران کند.
همچنین علائم قوز کمر شدید، با گذشت زمان بدتر می شود و علاوه بر ایجاد کمردرد می تواند به ریه ها فشار وارد کند. این به آن معنی است که بیماران ممکن است در نفس کشیدن و بلع مشکل پیدا کنند.
دلایل بروز قوز کمر و پشت یا کیفوز
قرار گیری مهره ها به صورت غیرطبیعی در ستون فقرات یا کیفوز، می تواند ناشی از موارد زیادی باشد که در زیر به آنها می پردازیم:
- کیفوز پوسچرال: این نوع گوژ پشتی شایعترین نوع قوز کمر و پشت است که در نتیجه وضعیت بد بدن ایجاد می شود. در این نوع کیفوز، عضلات با گذشت زمان ضعیف و سفت می شوند و باعث انحنای غیرطبیعی ستون فقرات می شوند. این بیماری بیشتر در بزرگسالان و نوجوانان دیده می شود.
- قوز کمر شوئرمن (Scheuermann): بیماری شوئرمن، نوعی نقص صفحه رشد مهره در دوران بلوغ است. این امر منجر به حالت غیرطبیعی مهره ها می شود و در صورت عدم درمان می تواند به تدریج بدتر شود. کیفوز شوئرمن، در پسران بیشتر از دختران است.
- قوز کمر مادرزادی: این نوع کیفوز نوعی نقص در رشد است که هنگامی که جنین در رحم است اتفاق می افتد. ستون فقرات به درستی شکل نمی گیرد و منجر به انحنای غیرطبیعی ستون فقرات و قوز کمر و پشت می شود.
- کیفوز عصبی- عضلانی: این نوع کیفوز با سایر بیماریهای عصبی عضلانی مانند فلج مغزی، اسپینا بیفیدا، فلج اطفال و دیستروفی عضلانی همراه است.
- کیفوز مرتبط با سن: تحلیل رفتن ستون فقرات با افزایش سن منجر به از دست دادن قد دیسک نخاع می شود و بر انحنای طبیعی ستون فقرات تأثیر می گذارد. شرایطی مانند پوکی استخوان منجر به ضعف استخوان ها می شود و همچنین می تواند منجر به کیفوز شود.
- دلایل دیگر بروز قوز کمر: تروما، شکستگی مهره ها، عفونت ستون فقرات، سل، اسپوندیلیت آنکیلوزان، تومورهای ستون فقرات، کوتولگی، آسیب نخاعی، بیماری پاژه و نوروفیبروماتوز می تواند منجر به گوژ پشتی و قوز کمر شود.
معمولاً می توان با معاینه ستون فقرات و عکس برداری با اشعه ایکس، کیفوز یا انحنای ستون فقرات را تشخیص داد. با استفاده از اشعه ایکس می توان علت کیفوز را مشخص کرد. اسکن نیز برای برنامه ریزی درمان های پیچیده مانند جراحی و تشخیص تحت تأثیر قرار گرفتن سیستم عصبی کاربرد دارد.
قوز کمر در هر سنی ممکن است رخ دهد؛ ولی در زنان شایع تر است. این بیماری، اگر در بزرگسالی رخ دهد، برای تعیین علت زمینه ای به آزمایشات اضافی نیاز است.
- آزمایش خون که می تواند عفونت هایی مانند سل را بررسی کند.
- اسکن تراکم استخوان برای ارزیابی قدرت استخوان ها انجام می گیرد.
- ام آر آی که می تواند عفونت یا تومور در ستون فقرات را تشخیص دهد.
علائم ایجاد گوژ پشتی و کیفوز
قوز کمر خفیف ممکن است هیچ علائم و نشانه قابل توجهی جز حالت غیرطبیعی و خمیده ستون فقرات ایجاد نکند. اما علائم کیفوز (Kyphosis) به صورت کلی شامل موارد زیر است:
- کمر درد
- اسپاسم عضلات ستون فقرات
- خستگی بدن
- کاهش قدرت و تحرک
- سفتی و حساسیت ستون فقرات
گاهی اوقات، مبتلایان به گوژپشتی، به هنگام فشرده شدن اعصاب ستون فقرات دچار مشکل می شوند. این موضوع، سیگنال های عصبی را مختل کرده و سبب بروز علائمی می شود که نیاز به مراقبت پزشک دارد. این علائم شامل موارد زیر است:
- بی حسی و ضعف در بازو و پا
- عدم تعادل حرکتی
- از دست دادن کنترل طبیعی مثانه یا روده
- درد مداوم که با دارو قابل کنترل نیست
- مشکلات تنفسی و درد قفسه سینه
درمان کیفوز و درمان قوز کمر و پشت
درمان کیفوز، به میزان انحنای ستون فقرات و دلایل اصلی قوز پشت بستگی دارد. به صورت کلی، کیفوز به ندرت نیاز به درمان جراحی دارد. فقط در بعضی موارد شدید، شاید برای درمان قوز کمر، جراحی لازم باشد.
جراحی می تواند ظاهر کمر را اصلاح کند و به تسکین درد کمک کند، اما خطرات و عوارض آن بسیار زیاد است. بنابراین، جراحی در موارد شدید کیفوز توصیه می شود که شامل موارد زیر است:
- انحنای ستون فقرات بسیار مشخص است.
- کیفوز باعث درد مداوم شده که با دارو قابل کنترل نیست.
- قوز پشت و کمر، عملکردهای مهم بدن مانند تنفس و سیستم عصبی را مختل کرده است.
- بدون جراحی ممکن است، ساختار ستون فقرات با مشکلات بیشتری روبرو شود.
کودکان مبتلا به قوز پشت و کمر نیز می توانند با استفاده از روش هایی مانند مهاربند کردن، جلوی پیشرفت کیفوز (Kyphosis) را بگیرند یا به درمان قوز کمر کمک کنند. با آگاهی از وضعیت قرارگیری بدن و مراقبت از کمر نیز می توان از بروز گوژ پشتی پوسچر جلوگیری کرد. برای مثال از شل کردن قسمت فوقانی ستون فقرات یا به اصطلاح قوز کردن جلوگیری شود.
صحیح و به طور صاف نشسته و از حمل کیف های نامناسب و سنگین مدرسه خودداری شود. کیفوز خفیف تا متوسط با استفاده از داروهای مسکن و ورزش تا حدی، قابل کنترل است. مسکن هایی نظیر ایبوپروفن یا پاراستامول، می توانند به تسکین درد کمر کمک کنند.
داروهای پوکی استخوان و داروهای تقویت کننده استخوان ممکن است به جلوگیری از شکستگی های اضافی ستون فقرات که باعث بدتر شدن کیفوز می شود، کمک کند. ورزش منظم و یک دوره فیزیوتراپی برای تقویت عضلات ستون فقرات توصیه می شود.
برای کمک به حفظ تراکم استخوان خوب، پزشک رژیم غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D، اجتناب از مصرف الکل و تنباکو و تمرینات اصلاح وضعیت، فیزیوتراپی کیفوز و ورش درمانی برای درمان قوز کمر برای کیفوز را توصیه می کند.
فیزیوتراپی کیفوز و درمان قوز کمر و پشت
علائم مرتبط با کیفوز موضعی با گذشت زمان بدتر نمی شوند. بنابراین، فیزیوتراپی کیفوز و درمان قوز کمر شامل تکنیک های دستی، تمرینات ورزشی، تمرینات تصحیح وضعیت بدن و تقویت عضلات، می شود. علاوه بر اصلاح کیفوز، این تمرینات برای قدرت و انعطاف پذیری کلی توصیه می شود و در مواردی مانند بیماری شوئرمن، نقش به سزایی دارد.
- بیمار به پشت بخوابد و پاها را صاف روی زمین قرار دهد. چانه خود را به داخل بکشد تا سر به سمت عقب رانده شود. این تمرین را 10الی15 بار تکرار کرده و هر بار ده ثانیه نگه داشته و رها کند.
- بیمار روی صورت دراز کشیده و پاها را در پشت خود قرار می دهد. دستان را در کنار پهلو قرار داده و با کف دست خود را بالا ببرد و در همین حال سینه را از زمین بلند کند. با به کار گیری انگشتان دست، دو کف دست را از بدن دور کند. چانه خود را روی زمین قرار داده و مرکز بدن را درگیر نگه می دارد. 15الی20 ثانیه نگه داشته و سپس رها شود. این عمل 6 بار تکرار می شود.
- به شکم دراز کشیده و هر دو دست خود را از جلو دراز می کند. در این حالت دست ها و پاها را از زمین بلند می کند. عضلات اصلی در حین انجام تمرین درگیر نگه داشته می شود و 10 الی15 بار تکرار می کند.
- باند مقاومتی به دستگیره در محکم می شود. بیمار انتهای باند را نگه داشته و یک قدم به عقب می رود، پاها را به اندازه عرض شانه باز می کند. هر دو آرنج را خم کرده و تیغه های شانه خود را به هم فشار می دهد. بیمار به آرامی به موقعیت اولیه خود برگشته و این کار را 10 الی 15 بار تکرار کند.
قبل از انجام تمرینات فیزیوتراپی کیفوز و درمان قوز کمر، بسیار مهم است که با فیزیوتراپیست خود مشورت کرده و از همه مهمتر به بدن اهمیت داده شود.
خدمات آرنیکا برای فیزیوتراپی کیفوز و درمان قوز کمر
تیم پزشکی درمان کیفوز و درمان قوز کمر در کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا، شامل متخصص فیزیوتراپی و پزشکان آموزش دیده طب فیزیکی و توانبخشی هستند. این به این معنی است که در مرکز فیزیوتراپی آرنیکا، پزشکان به صورت کاملاً تخصصی با مشورت هم، بهترین گزینه را برای درمان شما تعیین می کنند.
فیزیوتراپی آرنیکا یک کلینیک استاندارد در اهواز است که از تمامی تجهیزات پیشرفته برخوردار است. این مرکز علاوه بر درمان کیفوز، خدمات فیزیوتراپی ضایعات ارتوپدی، فیزیوتراپی بعد از جراحی ستون فقرات و فیزیوتراپی آرتروز گردن را ارائه داده و آماده خدمت رسانی به تمامی مراجعین عزیز می باشد.
سوالات متداول
- کیفوز یا گوژ پشتی چیست؟
کیفوز یک وضعیت خاص در ستون فقرات است که در آن ستون فقرات بیش از آنچه باید به بیرون خم می شود. این حالت را قوز کمر و پشت، گوژ پشتی و یا کیفوز نامیده می شود.
- از کجا بفهمیم کیفوز داریم؟
اولین علامت کیفوز، منحنی رو به جلو و غیر طبیعی در قسمت فوقانی ستون فقرات است که باعث می شود قسمت بالای کمر قوز کرده و شانه ها به رو جلو و گرد شده به نظر برسد. در موارد خفیف کیفوز، منحنی ستون فقرات، واضح نیست ولی در موارد شدید تر به نظر می رسد که فرد به جلو خم شده است.
- چند نوع قوز کمر داریم؟
انواع شایع قوز کمر عبارتند از کیفوز وضعیتی، کیفوز شوئرمن و کیفوز مادرزادی
- عوارض کیفوز چیست؟
مشکلات گوارشی، ضعف در عضلات پشت و کمر درد، مشکلات تنفسی و فشار به ریه ها
- قوز پشت و کمر چه مشکلاتی برای فرد ایجاد میکند؟
انحنای ستون فقرات، مشکلاتی در ظاهر بدن و انجام کارهایی مانند راه رفتن و بلند شدن از صندلی به وجود می آورد.
- کیفوز چگونه به وجود می آید؟
قوز کمر و پشت زمانی اتفاق می افتد که مهره های بالای کمر، غیر طبیعی بوده و به شکل منحنی در می آیند. مهره های غیرطبیعی می تواند ناشی از شکستگی، پوکی استخوان، خشکی دیسک، نقص به هنگام تولد و… باشد.
- روش درمان قوز کمر چیست؟
فیزیوتراپی کیفوز و ورزش درمانی اغلب در کیفوز وضعیتی و کیفوز شوئرمن و درمان قوز کمر موثر هستند. قوز کمر مادرزادی و موارد شدیدتر کیفوز شوئرمن نیاز به درمان های تهاجمی مانند جراحی دارد.
بدون دیدگاه