تاثیر فیزیوتراپی در درمان بیماری ام اس MS

تاثیر فیزیوتراپی در درمان بیماری ام اس- MS

فیزیوتراپی عصبی نقص موثری جهت حفظ عملکرد و حرکت بیماران مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس –  MS دارد. در فیزیوتراپی از روش های نوین برای ارتقاء سبک زندگی بیماران مبتلا به اختلالات فکی و گیجگاهی، حفظ و احیای بهزیستی جسمی افراد مبتلا به بیماری MS، صدمات روانشناختی و اجتماعی، عوارض بیماری، ناتوانی و پیری استفاده می کند. ارزش فیزیوتراپی بیماری MS، در دنیای امروزه به طور گسترده ای شناخته شده و پر اهمیت است. این امر هم چنین تاثیر زیادی در روحیه و ارتقاء فعالیت بیماران مبتلا به MS دارد؛ به طوری که آنها می توانند پس از انجام جلسات فیزیوتراپی خود زندگی فعال و مستقلی داشته باشند. فیزیوتراپی نقش ارزشمندی در مدیریت سفتی عضلات، تعادل، اسپاسم و… دارد.

رابطه فیزیوتراپی و بیماری ام اس- MS راهی جامع و آگاهانه است. در این رابطه، بیمار به کمک داروهای خود و راهکاری های فیزیوتراپی می تواند در مدت طولانی عملکرد حرکتی خود را داشته باشد. فیزیوتراپی برای بیماری ام اس شامل تمریناتی برای تقویت عضلات، بهبود در نحوه راه رفتن، تعادل و هماهنگی بدن است. فیزیوتراپی همچنین شامل حرکات کششی است که به بیماری در حفظ تحرک و جلوگیری از اسپاسم عضلات کمک می کند. جلسات فیزیوتراپی می تواند شامل نحوه استفاده از وسایل حرکتی مانند عصا، واکر یا ویلچر نیز باشد.

بیماری MS چیست؟

ام اس یک بیماری التهابی مزمن CNS است، که در اثر آسیب غلاف میلین پدید می آید. غلاف میلین ممکن است وابسته به دلایلی نامشخص از بین برود، در نتیجه در این حالت پیام های عصبی کندتر منتقل می شوند و یا کلا در دراز مدت سلول عصبی آسیب دیده قادر به انتقال پیام عصبی  نیست. بیماری MS یکی از شایع ترین دلایل ناتوانی غیر آسیب زا در بزرگسالان و جوانان است. علت دقیق بیماری ام اس- MS هنوز ناشناخته است. البته پزشکان ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی که منجر به واکنش های خود ایمنی در برابر ساختارهای CNS می شوند را علت این بیماری می دانند.

در این بیماری بسته به محل آسیب و تغییرات مورفولوژیکی در هر دو ماده سفید و خاکستری سیستم عصبی، ممکن است علائم و نشانه های مختلفی بروز کند که در زیر به آن می پردازیم. اگر از رشد بیماری ام اس با جلسات فیزیوتراپی جلوگیری نشود، بیمار ممکن است در دراز مدت به بیماری هایی نظیر افسردگی، چاقی مفرط، آمبولی ریوی، عفونت دستگاه تنفسی و … مبتلا شود که یک تهدید بزرگ برای بیمار است.

علائم و نشانه های بیماری MS

• خستگی و گزگز عضلات
• مشکل در راه رفتن و تعادل
• سفتی و اسپاسم پاها و بازوها
• مشکلات مثانه و روده، مانند فوریت یا نشت ادرار
• اختلال عملکرد جنسی
• مشکلات عاطفی
• مشکلات بینایی، مانند کنترل حرکات چشم، دید مضاعف و تاری
• سرگیجه
• مشکلات گفتاری و بلع

چرا بیمار مبتلا به MS باید در جلسات فیزیوتراپی شرکت کند؟

فیزیوتراپی نورولوژی در اولین مراحل بیماری MS می تواند بسیار کمک کننده باشد؛ زیرا بیمار می آموزد چگونه از بدن تغییر یافته خود پشتیبانی و محافظت کند و تشدید علائم بیماری را در بدنش کنترل کند. بیمار می تواند قدرت و استقامت خود را بازیابی کند و توانایی های خود را به کمک فیزیوتراپی تا حدودی به دست آورد.

در زمان تشخیص بیماری MS، ملاقات با یک متخصص فیزیوتراپی برای ارزیابی سطح بیماری اهمیت دارد. این ارزیابی به پزشک و فیزیوتراپیست اجازه می دهد تا ببیند بدن فرد در حال حاضر چه توانایی هایی دارد. در جلسات اولیه بیشترین صحبت ها و تمرین ها حول محور درک عملکردهای بدن بیمار، توانایی های فعلی و انجام تست های مبتدی است. پس از چندین جلسه فیزیوتراپیست تعداد جلسات و بازیابی حرکات بیمار را مقایسه می کند.

گاهی ممکن است بیمار به مرحله عود و شعله ور شدن بیماری خود برسد که در این مرحله فیزیوتراپیست می تواند با انجام معاینه های فیزیکی و مقایسه آن با پرونده سابق و پایه بیمار، اقدام به حرکات تخصصی به منظور بازیابی هر چه سریع تر اندام های حرکتی کند. بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) ممکن است روندی کند و یا پیشرونده داشته باشد. خوشبختانه در بیماری که MS روندی کند در آن ها دارد، فیزیوتراپی عصبی ممکن است در صورت عدم عود بیماری به چند جلسه ختم شود.

نکته مهم در این بخش این است که MS پایان راه نیست و بیماران مبتلا به این بیماری می توانند به کمک فیزیوتراپی عصبی، مجددا اندام های حرکتی خود را بازیابی کنند. اگر به MS مبتلا شده اید، از پزشک خود بخواهید که شما را فوراً به یک کلینیک فیزیوتراپی ارجاع دهد. این برای سلامتی و رفاه شما بسیار مهم است که شما هر چه سریع تر فیزیوتراپی را شروع کنید. فیزیوتراپی برای بیماری ام اس می تواند به شما بیاموزد چگونه تغییراتی را که تجربه خواهید کرد جبران کنید. هم چنین ممکن است شما نیاز به یادگیری نحوه استفاده از وسایل تحرک مانند واکر یا ویلچر را داشته باشید.

مهم ترین نکاتی که باید قبل، بعد و حین فیزیوتراپی عصبی رعایت شود. 

یک بیمار می تواند با کلینیک فیزیوتراپی همکاری کند تا مشکلات تعادلی خود را بهبود بخشد و بهتر حرکت کند. بیمار مبتلا به ام اس قبل شرکت در جلسات فیزیوتراپی عصبی، باید فیزیوتراپیست را از دیگر بیماری های زمینه ای خود آگاه کند و سابقه بیماری خود را به طور خلاصه بیان کند. سپس فیزیوتراپیست با توجه به سابقه بیمار، برای او بین 2 الی 3 جلسه در هفته جلسات فیزیوتراپی تجویز می کند. قبل از جلسات فیزیوتراپی بیماری ام اس به صورت جدی، بیمار یاد می گیرد چگونه در مصرف انرژی بدن خود صرفه جویی کند و روش های بهتری برای انجام کارهای روزمره پیدا کند.

در حین جلسات فیزیوتراپی درمان بیماری ام اس، فیزیوتراپیست در مورد علائم و تغییرات بدنی با بیمار صحبت کرده و متوجه می شود که فرد چگونه می تواند کارهای مختلفی را انجام دهد. فیزیوتراپیست ممکن است از بیمار بخواهد تمرینات سفارش شده با نام تمرینات منزل را انجام دهد. در حین جلسات فیزیوتراپی برای بیماری ام اس، قوی نگه داشتن عضلات حرکتی، حرکات کششی به منظور کاهش اسپاسم عضلات، تمرینات خم کردن و حرکت بازو و پا و … توسط بیمار آموخته می شود.

ورزش منظم و مداوم به انواع بیماری ها از جمله بیماری ام اس کمک می کند. در طی جلسات فیزیوتراپی عصبی، فیزیوتراپیست به شما آموزش می دهد وقتی خسته اید، چطور ورزش کنید یا به راحتی گرم شوید و به ورزش بپردازید. تنفس کافی و گردش خون برای حرکت بسیار ضروری است. فیزیوتراپی عصبی، بر تنفس و گردش خون تمرکز دارد، به ویژه در شرایط عصبی که بر عملکرد ریه یا قلب تأثیر می گذارد. تنفس عمیق، بدن را برای حرکت بدنی آماده می کند و راه هوایی ترشحات را پاک می کند. در جلسات فیزیوتراپی بیماری ام اس، به بیماران آموزش داده می شود که با دست خود بر روی شکم خود در یک موقعیت راحت دراز بکشند. سپس آن ها باید نفس عمیقی از بینی بکشند. تا زمانی که دست روی شکم آنها بلند شود، سینه نباید حرکت کند این حرکت چندین بار تکرار می شود تا گردش خون اکسیژن کافی به بدن برساند.

ورزش در روند فیزیوتراپی بیماری MS، بسیار اساسی است. اگرچه حرکت برای افراد دارای اختلال عملکرد عصبی ناراحت کننده است، توانبخشی بدون ورزش ممکن است انجام شود؛ اما در دراز مدت فقط باعث بدتر شدن حرکت در اثر هدر رفتن عضلات می شود. بنابراین، تمام تمرینات و تکنیک های درمانی در فیزیوتراپی جهت درمان بیماری ام اس، آموزش راه رفتن و تعادل با هدف مشخص و معینی انجام می شود. بیماری MS در صورت آگاهی و انجام توصیه های پزشک و فیزیوتراپیست می تواند فرد را به زندگی عادی بازگرداند. تنها کافی است که بعد از جلسات فیزیوتراپی بیماری ام اس، شخص با امید و انرژی به انجام حرکات کششی در منزل بپردازد.

مزایای فیزیوتراپی در درمان بیماری ام اس

• عدم عود بیماری ام اس به کمک فیزیوتراپی
• افزایش قدرت بدنی با فیزیوتراپی بیماری MS
• نحوه استفاده از وسایلی نظیر عصا، ویلچیر و واکر به کمک جلسات فیزیوتراپی عصبی
• آگاهی از روند پیشرفت بیماری و آماده سازی شخص با شیوه جدید زندگی

جمع بندی

شرایط بی شماری معمولاً بر روی سیستم عصبی بدن تأثیر می گذارد. سکته مغزی، آسیب دیدگی مغزی یا یک اختلال عصبی عضلانی، و بیماری هایی مانند MS، می تواند منجر به ضعف عضلات، عدم تعادل، هماهنگی ضعیف اندام ها، اسپاسم عضلات، لرزش عضلات و از بین رفتن عملکرد آن ها شود. در صورت بروز اتفاق غیر منتظره، اتفاقی خوشحال کننده و امید بخش است که بدانیم و بتوانیم روش های درمانی مانند فیزیوتراپی عصبی برای بهبود این علائم انجام دهیم. انجام حرکات سفارش شده توسط فیزیوتراپیست، می تواند کمک زیادی به بهبود عملکرد بدن شخص بیمار کند، پس گاهی باید برای بهبود زندگی و آماده شدن با سبک جدید زندگی به علم فیزیوتراپی اطمینان کرد و یقین داشت همواره راهی برای بهبود هر بیماری وجود دارد.