درمان و فیزیوتراپی بیماری ازگود اشلاتر

تعریف بیماری ازگود اشلاتر یا Osgood-Schlatter

بیماری ازگود اشلاتر Osgood-Schlatter، آسیبی است که در آن به دلیل رشد بیش از حد استخوان، توانایی عضله و تاندون در کشش کافی و حفظ انعطاف پذیری کاهش می یابد. بیماری ازگود اشلاتر، یکی از شایع ترین علل درد زانو در کودکان است. بیماری اسگود شلاتر معمولاً در کودکان بین سنین 9 تا 16 سال رخ می دهد؛ اما ممکن است در کودکان کوچکتر نیز رخ دهد. دختران و پسران نیز به طور یکسان در برابر اثرات ناتوان کننده این بیماری، آسیب پذیر هستند. این بیماری با دردی همراه با فعالیت مشخص می شود؛ با این حال، نوجوانان کم تحرک نیز ممکن است این مشکل را تجربه کنند.

استخوان های کودکان و نوجوانان دارای محل های خاصی است که به آن صفحه رشد می گویند. صفحات رشد، نواحی غضروفی هستند که در نزدیکی انتهای استخوان قرار دارند. وقتی کودک به رشد کامل رسید، این نواحی غضروفی به استخوان تبدیل می شوند. برخی از صفحات رشد نیز به عنوان محلی که تاندون ها و بافت های قوی عضلات به استخوان متصل می شود، عمل می کند. برآمدگی استخوانی درشت نی، صفحه رشد انتهای استخوان درشت نی را می پوشاند و گروه عضلات چهار سر ران نیز به بخش حفره ای استخوان ران  متصل می شود.

دلایل بیماری ازگود شلاتر

بیماری ازگود شلاتر (Osgood-Schlatter) به دلیل فشار مکرر و کشش شدید عضله چهار سر ران ایجاد می شود و در بعضی از کودکان منجر به التهاب صفحه رشد می شود. از جمله دیگر دلایل این بیماری، فعالیت های ورزشی مانند بسکتبال، والیبال، دو میدانی، ژیمناستیک و فوتبال است. تاندون کشکک زانو در حفره ای قرار می گیرد که کشش های مکرر و ضربه های ناچیز روی آن، باعث پارگی های ریز عروقی، التهاب و شکستگی می شود. همچنین در موارد شدید تر، فشار مکرر ممکن است باعث نرم شدن و از بین بردن بافت کشکک زانو شود. بنابراین سه عامل اصلی که می تواند از دلایل بیماری ازگود سلاتر Osgood-Schlatter باشند عبارتند از:

• سنین بین 9 تا 16 سال
• کودک درگیر ورزش جوانان است.
• جهش رشد کودک

علائم بیماری اسگود شلاتر و تشخیص آن

درد بیماری اسگود شلاتر، زیر کشکک زانو در قسمت جلویی زانو، همراه با تورم و یا بدون کوچکترین تورمی از علائم اصلی بیماری ازگود اشلاتر Osgood-Schlatter است. کودک در ناحیه متورم، به لمس حساسیت دارد. درد در فعالیت های بدنی مانند دویدن، پریدن، دوچرخه سواری، زانو زدن، بالا و پایین رفتن از پله ها و لگد زدن به توپ و کشش زانو تشدید می شود. این بیماری که بیشتر در نوجوانان شایع است، اکثراً در یک زانو ایجاد می شود، اما ممکن است در دو زانو نیز باشد. طی بررسی ها مقاومت در برابر قدرت عضلات چهارسر ران نیز دردناک گزارش شده است.

در هنگام مراجعه به پزشک، پزشک در مورد علائم و سلامت عمومی کودک سوالاتی مطرح می کند و یک معاینه دقیق از زانو، برای تعیین علت درد انجام می دهد که شامل فشار آوردن به غده درشت نی است که باید برای کودک مبتلا به بیماری اسگود شلاتر حساس یا دردناک باشد. علاوه بر این، ممکن است پزشک از کودک بخواهد راه برود، بدود، بپرد یا زانو بزند تا حرکات و علائم دردناکی زانو را مشاهده کند. همچنین ممکن است پزشک برای تأیید تشخیص یا رد سایر مشکلات، تصویر برداری با استفاده از اشعه ایکس تجویز کند.

در شرایطی نظیر سندرم plica، شکستگی برجستگی استخوان درشت نی، تاندونیت کشکک زانو و برخی دیگر از اختلالات مرتبط با زانو, علائم مشابه با ازگود اشلاتر – Osgood-Schlatter وجود دارد که تشخیص را دشوار می کند. بنابراین، تصویربرداری رادیوگرافی از هر دو زانو از قسمت های خلفی، قدامی و جانبی معمولا همیشه مورد نیاز است. این تصاویر به قطعیت، احتمال تومور، شکستگی، پارگی، عفونت و سایر بیماری ها را رد می کند.

درمان بیماری ازگود اشلاتر

درد و تورم Osgood-Schlatter به صورت خود به خود با توقف رشد کاهش پیدا می کند؛ ولی باید توجه کرد که اگر درمان ازگود اشلاتر شروع شود این بیماری در طول یک ماه بهبود می یابد. گاهی اوقات درد مداوم در صورت عدم توجه یا درمان نشدن تا 2 سال ادامه پیدا می کند. درمان محافظه کارانه جز اولین روش های درمانی اسگود شلاتر است که استراحت، یخ درمانی، فشردن عضو دردناک به روش کمپرس، اصلاح فعالیت های ناصحیح و بعضی اوقات داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی شامل ایپوپروفن و… از موارد آن است. استفاده از یخ درمانی و محدود کردن فعالیت ورزشی برای 6 الی 8 هفته که جزئی از درمان ازگود اشلاتر به شمار می رود، باعث کاهش درد قدامی زانو می شود.

پس از درمان های محافظه کارانه، فیزیوتراپی ازگود اشلاتر نیز از جمله روش های درمانی مناسب است. همچنین در راستای درمان ازگود اشلاتر ممکن است استفاده از بریس حرکتی، برای کاهش فشار تحمل وزن روی زانو موثر باشد. درمان جراحی نیز که به خودی خود شامل روش های مختلفی می شود، درمانی کارآمد است. در صورت لزوم به کارگیری درمان جراحی، حفاری حفره درشت نی، کاهش اندازه برجستگی های استخوان درشت نی، برش طولی در تاندون کشکک، برداشتن بخشی از قسمت غضروفی مفصل زانو و یا ترکیبی از هر یک از این روش ها از جمله انواع روش های جراحی ازگود شلاتر برای درمان این بیماری خواهد بود.

متأسفانه در بسیاری از موارد این روش های جراحی ناکارآمد است که شامل خرد شدن استخوان و التهاب و پارگی آن می باشد که در این صورت، جدا كردن غضروف از استخوان درشت نی و پیوند جایگزین برای آن، تنها راه  درمان است. نکته مهم برای درمان، این است که برای جلوگیری از توقف صفحه رشد، حتما باید از انجام عمل جراحی تا زمان بزرگ شدن كودك و تكمیل رشد استخوان، خودداری شود. پس از جراحی بعد از سنین رشد، فیزیوتراپی ازگود اشلاتر روش درمانی نهایی برای بازگشت عملکرد عضلات و تاندون های زانو ضروری است.به طور کلی، با تکمیل جهش رشد نوجوانان، در حدود 14 الی 16 سالگی، بیشتر علائم کاملاً ناپدید می شود؛ به همین دلیل، عمل جراحی به ندرت توصیه می شود.

فیزیوتراپی بیماری ازگود اشلاتر –  Osgood-Schlatter

درمان ازگود اشلاتر توسط تکنیک های فیزیوتراپی نیز شامل مواردی می شود که در زیر به آن اشاره می کنیم:

• تمرینات ورزشی تقویت کننده ایزومتریک: استفاده از تمرینات تقویت کننده ایزومتریک با شدت کم برای عضلات چهار سر ران، در فیزیوتراپی ازگود اشلاتر بسیار موثر است.
• تمرینات ورزشی کششی: کشش آرام به عضلات چهار سر ران و همسترینگ همراه با تقویت عضلات باعث کاهش درد می شود و از بازگشت بیماری جلوگیری می کند. همچنین کشش عضلات چهار سر ران به صورت ایستاده در حالی که کشش در قسمت جلوی ران احساس شود، موثر است.

نکات مهم در درمان ازگود شلاتر این است که:

• بیمار از قوس و پیچ دادن به ستون فقرات خود حین تمرینات، خودداری کند.

• تمرینات عضلات چهار سر ران و حرکات کششی همسترینگ به تدریج تاثیر گذاری خود را نشان می دهند. اگر ورزش ها از ابتدا با شدت بالا اعمال شوند، می تواند سبب تشدید بیماری شود.

• پزشک، والدین و​​مربی وظیفه دارند کودک ورزشکار را از روند طبیعی این بیماری آگاه کند. کودک نیز باید آمادگی لازم برای درمان را کسب کند و با درمانگران همکاری نماید.

• کودک باید فعالیت های بدنی عادی خود را تا حدی که درد به او اجازه می دهد، ادامه دهد و به اصلاح فعالیت های نادرست و طریقه صحیح آن توجه کند. شنا، به عنوان فعالیت ورزشی ثانویه، اگر موجب درد و ناراحتی نشود، حین درمان این بیماری بسیار خوب است.

• زانو بند، نوار های کششی و تکیه گاه مخصوص زانو با بند یا پد باعث می شود در صورت فعالیت بدنی به بیمار در جهت کاهش درد کمک شود.

خدمات کلینیک آرنیکا برای فیزیوتراپی ازگود اشلاتر

در راستای درمان اختلالات داخلی زانو، کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا این بار خدمات فیزیوتراپی ازگود اشلاتر (Osgood-Schlatter) را ارائه کرده است. این مرکز فیزیوتراپی، به عنوان یکی از بهترین مراکز فیزیوتراپی در اهواز، علاوه بر قرارداد با اغلب بیمه های خدمات درمانی، خدمات کاردرمانی و گفتار درمانی را نیز ارائه می کند. برای دریافت نوبت برای فیزیوتراپی و دیگر خدمات ارائه شده در این مرکز، می توان از خدمات رزرو آنلاین مرکز فیزیوتراپی آرنیکا استفاده کرد.