خار پاشنه یک زائده استخوانی است که از قسمت زیرین استخوان پاشنه پا منشاء می‌گیرد. این عارضه ناشی از فشار وارده بر رباط‌های پا ایجاد می‌شود. اغلب افراد تا زمانی که درد پاشنه پا بروز نکند، از وجود خار پاشنه خود مطلع نمی‌شوند. درمان قطعی برای خار پاشنه وجود ندارد. رویکردهای درمانی غیرجراحی، از جمله فیزیوتراپی، به منظور کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران توصیه می‌شوند. در ادامه، به بررسی نقش فیزیوتراپی در مدیریت این عارضه پرداخته می‌شود.
خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه یا خار کالکانئوس، یک حالت شایع است که در ناحیه کف پا و لبه جلویی استخوان پاشنه قرار دارد و به سمت انگشتان پا کشیده می‌شود. همچنین، نوعی دیگر به نام خار پاشنه فوقانی وجود دارد که در پایه تاندون آشیل شکل می‌گیرد و کمتر رایج است. در بسیاری از موارد، خار پاشنه هیچ ناراحتی خاصی ایجاد نمی‌کند و معمولاً به طور تصادفی در تصاویر اشعه ایکس شناسایی می‌شود. اما در شرایطی که پا تحت فشار و کشیدگی قرار می‌گیرد، ممکن است ناراحتی و درد ایجاد شود. این درد معمولاً ناشی از التهاب و تورم در پایه تاندون روی استخوان پاشنه است و می‌تواند در هنگام راه رفتن یا ایستادن به شدت احساس شود.
دلایل ایجاد خار پاشنه
خار پاشنه معمولاً به دلیل فشار مضاعف به پا ایجاد می‌شود که منجر به جراحات و پارگی‌های کوچک در نواحی می‌شود که تاندون صفحه پا یا تاندون آشیل با استخوان پاشنه در ارتباط است. این آسیب‌های کوچک می‌توانند باعث التهاب شوند و سلول‌های التهابی را به محل آسیب جذب کنند. این سلول‌ها با ترمیم بافت آسیب‌دیده، رسوبات کلسیمی کوچک ایجاد می‌کنند که به تشکیل خار پاشنه منجر می‌شود. عوامل مختلفی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به خار پاشنه را افزایش دهد:
- اضافه وزن: با هر قدم، فشار بیشتری به پاشنه پا وارد می‌شود.
- مشاغل سخت: شغل‌هایی که نیاز به ایستادن یا راه رفتن زیاد دارند.
- نقص‌های پا: مانند پیچ خوردگی کف پا یا کف پای صاف.
- عدم گرم کردن کافی قبل از ورزش: این موضوع می‌تواند باعث کشیدگی بیش از حد عضلات و تاندون‌ها شود.
- سن بالا: با افزایش سن، بالشتک چربی زیر پاشنه کوچک‌تر می‌شود و تاندون‌ها و استخوان‌ها کمتر محافظت می‌شوند.
نشانه‌های وجود خار پاشنه
خار پاشنه ممکن است در آزمایش‌های اشعه ایکس مشاهده شود، اما این به معنای وجود ناراحتی نیست. به عبارت دیگر، ممکن است شما درد را تجربه کنید حتی اگر چیزی در اشعه ایکس دیده نشود. بیماران معمولاً درد شدید و سوزش در ناحیه پاشنه یا کف پا را احساس می‌کنند که این علائم در حین راه رفتن تشدید می‌شود و ممکن است به قدری شدید باشد که بیمار تنها بتواند با نوک انگشتانش راه برود. با این حال، درد معمولاً به محض نشستن یا استراحت کردن کاهش می‌یابد.
ناراحتی‌ها و علائم خار پاشنه معمولاً پس از یک دوره استراحت، مانند هنگام بلند شدن در صبح، بیشتر بروز می‌کند. بیمار معمولاً با فشار دادن نقطه خاصی روی پاشنه، درد را احساس می‌کند. خار پاشنه پلانتار (تحتانی) معمولاً باعث درد در لبه داخلی جلوی پاشنه پا می‌شود، در حالی که خار پاشنه فوقانی، نقطه فشار را در پشت ناحیه انگشتان پا یا کمی بالاتر از تاندون آشیل (آشیلودنیا) ایجاد می‌کند.
نقش فیزیوتراپی در درمان فاشیای کف پا و خار پاشنه
درمان خار پاشنه و فاشیای کف پا از طریق فیزیوتراپی شامل چندین روش و تکنیک است که به کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی کمک می‌کند. خار پاشنه معمولاً به دلیل عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و علائم آن شامل درد شدید در ناحیه کف پا و محدودیت در حرکت است. فیزیوتراپی می‌تواند با ارائه تمرینات خاص، به کاهش درد، سفتی و گرفتگی در کف پا کمک کند و علائم ناخوشایند ناشی از خار پاشنه را تسکین بخشد.
این تمرینات معمولاً شامل حرکات کششی و تقویتی است. فیزیوتراپ‌ها با توجه به شدت مشکل، سن بیمار و شرایط خاص هر فرد، ممکن است از ترکیبی از این تمرینات برای بهبود وضعیت استفاده کنند. همچنین در برخی موارد، درمان‌های فیزیوتراپی ممکن است با استفاده از تجهیزات خاص در کلینیک‌ها انجام شود که با ایجاد گرما و شوک، به تسکین علائم کمک می‌کند. روش‌های فیزیوتراپی معمولاً برای هر شخص متفاوت و متناسب با نیازهای او طراحی می‌شوند.
فیزیوتراپی کف پا همچنین می‌تواند به کشش عضلات ساق پا و تاندون آشیل کمک کند. حرکات و ماساژهای انجام شده در این روش، به همراه گرمای ایجاد شده، تأثیر فوق‌العاده‌ای در بهبود خونرسانی و گردش خون در نواحی آسیب‌دیده دارند. این فرآیند می‌تواند به کاهش درد، التهاب و سفتی در کف پا کمک کند و به تسریع فرآیند ترمیم بافت‌ها و عضلات نیز یاری رساند.
روش‌های فیزیوتراپی بر درمان خار پاشنه
فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان خار پاشنه دارد. این فرآیند به کشش فاشیا پلانتار، عضلات ساق پا و تاندون آشیل کمک می‌کند که به نوبه خود باعث بهبود خونرسانی به بافت‌ها و کاهش درد در ناحیه پاشنه می‌شود. با کاهش درد، وضعیت حرکتی بیمار نیز بهبود می‌یابد. افرادی که به دنبال درمان خار پاشنه هستند، می‌توانند از دستگاه‌های فیزیوتراپی خانگی نیز بهره‌مند شوند که کارایی بالایی در بازتوانی دارند.
درمان خار پاشنه با شاک ویوتراپی
یکی از روش‌های مؤثر در فیزیوتراپی برای درمان خار پاشنه، شاک ویوتراپی در فیزیوتراپی یا شوک درمانی است. در این روش، امواج با فشار قوی به ناحیه پاشنه هدایت می‌شوند. این امواج با تحریک بافت، گردش خون را افزایش داده و متابولیسم سلولی را بالا می‌برند. به این ترتیب، التهاب سریع‌تر کاهش یافته و درد بیمار بهبود می‌یابد. پزشک ناحیه دردناک را علامت‌گذاری کرده و دستگاه را بر روی آن قرار می‌دهد. تعداد جلسات درمانی و مدت زمان درمان به شدت درد و اندازه ضایعه بستگی دارد.
استفاده از نوار خار پاشنه
یکی دیگر از روش‌های درمان خار پاشنه در فیزیوتراپی، استفاده از نوارهای مخصوص به نام نوار خار پاشنه است. این نوارها از چسب الاستیک ساخته شده و به پوست و بافت همبند کمک می‌کنند تا به یکدیگر نزدیک شوند. این عمل به بهبود خونرسانی به بافت و کاهش درد کمک می‌کند و وضعیت بیمار را بهبود می‌بخشد.
اهمیت کفی طبی در درمان خار پاشنه
پوشیدن کفش‌های نامناسب یکی از عوامل ایجاد خار پاشنه است. افرادی که مستعد ابتلا به این عارضه هستند می‌توانند با استفاده از کفش‌های طبی از بروز آن جلوگیری کنند. این کفش‌ها به کاهش درد و ناراحتی هنگام راه رفتن کمک می‌کنند و وضعیت حرکتی بیمار را بهبود می‌بخشند. همچنین، افرادی که دارای کف پای صاف یا قوس افتاده هستند، می‌توانند با استفاده از کفی‌های طبی از بروز خار پاشنه جلوگیری کنند. کفی‌های شکاف‌دار و ویسکو الاستیک نیز برای درمان خار پاشنه بسیار مؤثر هستند.
تمرینات ورزشی برای درمان خار پاشنه
فیزیوتراپیست‌ها برای بهبود وضعیت بیماران مبتلا به خار پاشنه از تمرینات ورزشی نیز استفاده می‌کنند. این تمرینات می‌توانند درد را کاهش داده و وضعیت راه رفتن بیماران را بهبود بخشند.
۱. تمرینات تقویتی
این تمرینات به تقویت عضلات پا کمک می‌کنند. تقویت عضلات باعث می‌شود که پاها بهتر بتوانند وزن و شوک را تحمل کنند. نمونه‌هایی از این تمرینات شامل برداشتن کاغذ با انگشتان پا، پاره کردن کاغذ و پیاده‌روی در زمینهای هموار است.
۲. تمرینات کششی
تمرینات کششی می‌توانند به کاهش درد خار پاشنه کمک کنند. به عنوان مثال، می‌توانید یک توپ تنیس را زیر کف پای خود قرار داده و آن را به جلو و عقب حرکت دهید. همچنین، ایستادن روی یک پله و پایین آوردن پاشنه به گونه‌ای که احساس درد جزئی کنید، می‌تواند مؤثر باشد.
مراقبت‌های پیش و پس از فیزیوتراپی برای خار پاشنه
قبل از شروع جلسات فیزیوتراپی برای خار پاشنه، یکی از مهم‌ترین کارها گرم کردن عضلات پاها است. انجام حرکات کششی یا تقویتی بدون گرم کردن می‌تواند به آسیب‌دیدگی منجر شود. همچنین، دستورالعمل‌های مراقبتی ممکن است بسته به نوع روش فیزیوتراپی، مانند لیزر درمانی یا شاک ویوتراپی، متفاوت باشد. پس از فیزیوتراپی نیز، مهم است که به عضلات پا کمی استراحت دهید. استفاده از کفش و کفی‌های طبی برای راه رفتن یا ایستادن‌های طولانی‌مدت توصیه می‌شود.
سعی کنید تا حد امکان از ایستادن طولانی پرهیز کنید و بین ایستادن‌ها استراحت کنید. همچنین، مرطوب نگه داشتن پاها و گرم نگه داشتن آنها می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. ادامه دادن تمرین‌ها و جلسات درمانی تا زمانی که علائم بیماری به طور کامل کنترل شوند، بسیار مهم است. این کار به بهبود وضعیت شما کمک خواهد کرد و از عود مجدد مشکل جلوگیری می‌کند.
زمان‌هایی که فیزیوتراپی برای خار پاشنه مناسب نیست
بیشتر افراد می‌توانند از تمرینات فیزیوتراپی برای درمان خار پاشنه بهره‌مند شوند. اما قبل از شروع هر نوع تمرینی، مشورت با یک فیزیوتراپ و پزشک ارتوپد ضروری است. برخی حرکات ممکن است برای برخی افراد مناسب نباشد. عوامل مختلفی مانند سن بیماران، شرایط و بیماری‌های زمینهای، مشکلات عضلانی و سابقه بیماری‌های ستون فقرات می‌توانند بر انتخاب روش‌های درمانی فیزیوتراپی تأثیر بگذارند.
بنابراین، تشخیص اینکه فیزیوتراپی برای چه کسانی مناسب است و چه افرادی باید از آن پرهیز کنند، به عهده پزشک خواهد بود. در مواردی که شدت خار پاشنه به حدی است که تنها با جراحی می‌توان درد را کاهش داد، به‌خصوص زمانی که قدرت حرکتی فرد تحت تأثیر قرار گرفته باشد، فیزیوتراپی ممکن است تأثیر چندانی در بهبود علائم نداشته باشد.
هزینه فیزیوتراپی خار پاشنه
هزینه فیزیوتراپی خار پاشنه متغیر است و به نوع درمان و خدمات ارائه شده بستگی دارد. اگر درمان فقط شامل تمرینات کششی و مقاومتی باشد، هزینه‌ها ممکن است کمتر باشند، زیرا بیمار می‌تواند این تمرینات را در منزل انجام دهد. اما اگر روش‌های پیشرفته‌تر مثل لیزر یا امواج رادیویی هم استفاده شوند، هزینه‌ها افزایش می‌یابند. علاوه بر این، هزینه‌های کلینیک و نوع بیمه نیز در قیمت نهایی تاثیرگذارند.
سخن پایانی
اگر به خار پاشنه مشکوک هستید، بهتر است هر چه سریع‌تر با یک فیزیوتراپیست قرار ملاقات بگذارید. فیزیوتراپی یکی از روش‌های رایج درمان خار پاشنه است و شامل تکنیک‌های متنوع و پیشرفته می‌شود. در صورتی که این تکنیک‌ها به درستی و توسط فیزیوتراپیست‌های متخصص انجام شوند، بیماران می‌توانند تسکین قابل توجهی از درد خود را تجربه کنند و همچنین احتمال عود مجدد خار پاشنه در آینده به شدت کاهش می‌یابد.
کلینیک فیزیوتراپی ارنیکا آماده است تا با ارائه خدمات تخصصی فیزیوتراپی، به شما در درمان خار پاشنه و دیگر مشکلات مرتبط با مفاصل کمک کند. فیزیوتراپیست‌های با تجربه ما پس از تشخیص خار پاشنه، یک برنامه درمانی مناسب برای هر بیمار طراحی می‌کنند و به شما کمک می‌کنند تا دوباره به راحتی روی پای خود بایستید. برای تعیین وقت ملاقات در کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا، با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
- آیا استفاده از فیزیوتراپی در مقایسه با زالو درمانی برای خار پاشنه کارایی بیشتری دارد؟
مؤثر بودن هر یک از این روش‌ها به شرایط خاص بیمار و شدت خار پاشنه بستگی دارد. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد هر دو روش به صورت هم‌زمان مورد استفاده قرار گیرند.
- در درمان خار پاشنه، کدام روش بهتر است: فیزیوتراپی یا شاک ویو تراپی؟
انتخاب روش درمان مناسب به شدت خار پاشنه وابسته است. در موارد شدیدتر، شاک ویو تراپی ممکن است تأثیر بیشتری در کاهش درد و التهاب داشته باشد.
- آیا خار پاشنه به طور خودبخود بهبود می‌یابد؟
در برخی موارد، خار پاشنه ممکن است بدون درمان خاص بهبود یابد، اما معمولاً فیزیوتراپی و درمان‌های دیگر به تسریع بهبودی کمک می‌کنند.
بدون دیدگاه