فیزیوتراپی پای پرانتزی یک درمان بسیار رایج و موثر برای اختلال پای پرانتزی است. پای پرانتزی یک بیماری مادرزادی است. اصطلاح پزشکی پای پرانتزی Congenital Talipes Equinovarus است. مادرزادی به این معنی است که این بیماری در بدو تولد وجود دارد و در طول رشد جنین رخ داده است. بیماری پای پرانتزی از زمان مصر باستان در ادبیات پزشکی وجود داشته است.
این بیماری نادر نیست و بروز آن در بین نژادهای مختلف بسیار رایج است. برای مثال در جمعیت قفقازی، از هر هزار نوزاد، یک نوزاد با پای پرانتزی متولد می شود. در ژاپن، این اعداد یک در دو هزار است و در برخی از نژادها، می‌تواند به هفت نوزاد در هزار نوزادی برسد. این عارضه در حدود نیمی از نوزادانی که با پای پرانتزی متولد می شوند، هر دو پا را درگیر می‌کند.
البته امکان بروز بیماری پای پرانتزی به صورت غیر مادرزادی و در بزرگسالی نیز وجود دارد. در این نوشتار به ضمن معرفی روش‌های درمان پای پرانتزی، به توصیف چگونگی استفاده از فیزیوتراپی برای درمان این بیماری می‌پردازیم.
بیماری پای پرانتزی
بیش از 30 مفصل در پا وجود دارد که ما انسان‌ها را قادر می‌سازد تا بدویم، راه برویم، بپریم و به زندگی روزمره خود ادامه دهیم. ساختارهای متعددی در پا وجود دارد که به ما دقت، کنترل و دامنه وسیعی از حرکت را می‌بخشد. این ساختارها شامل استخوان ها، تاندون ها، رباط‌ها، ماهیچه ها و اعصاب است.
گاهی اوقات نوزادان ممکن است با ناهنجاری‌ها یا سایر مشکلاتی در ناحیه پا به دنیا بیایند. در صورت عدم توجه، این مشکلات در آینده نوزادان تاثیر خواهد گذاشت. بلافاصله پس از تولد نوزاد می‌توان بیماری پای پرانتزی را بر اساس ظاهر پا تشخیص داد. در نوزادان مبتلا به این اختلال پا به طرفین چرخانده می‌شود.
معمولاً هیچ دردی مرتبط با این عارضه وجود ندارد، اما در صورت عدم درمان می‌تواند باعث ناراحتی شدید و ناتوانی در مراحل بعدی زندگی شود. فیزیوتراپی پای پرانتزی برای جلوگیری از بروز این ناراحتی‌ها و ناتوانی‌ها بسیار موثر است.
درمان پای پرانتزی
اختلال پای پرانتزی هر چه زودتر درمان شود، نتیجه بهتری خواهد داشت. درمان اغلب در دوره نوزادی و از طریق روش‌های غیر جراحی انجام می‌شود. با این حال، اگر اختلال شدید باشد و روش‌های غیر جراحی بی‌اثر باشند، ممکن است جراحی ضرورت داشته باشد. هدف از درمان پای پرانتزی در دوره نوزادی این است که تا زمانی که کودک به سن راه رفتن برسد، پاها در یک راستا قرار گیرد.
یکی از درمان‌های غیر تهاجمی پای پرانتزی شامل روش پونستی نامیده می‌شود. این روش شامل یک سری کشش و گچ گیری است که آسیب زمینه‌ای پا را اصلاح می‌کند. هنگامی که موقعیت پا اصلاح شد، حداقل به مدت دو سال به بریس نیاز است تا از اصلاح پای پرانتزی اطمینان حاصل شود. اگر بریس‌ها استفاده نشوند، بیماری پای پرانتزی ممکن است دوباره ایجاد شود.
زیرا عضلات ساق پا به موقعیت نامناسب قبلی برمی‌گردند. دیگر درمان غیر تهاجمی موثر فیزیوتراپی پای پرانتزی است. در این روش درمان از تکنیک‌های گوناگون فیزیوتراپی پا برای بازگرداندن پا به حالت عادی استفاده می‌شود.
جراحی پای پرانتزی
در شرایطی که که روش‌های غیر تهاجمی همچون فیزیوتراپی برای اصلاح پا ناکام موثر نباشند، از جراحی استفاده می‌شود. جراحی برای پای پرانتزی معمولاً در سن نه ماهگی تا یک سالگی انجام می‌شود. در این روش تمام بافت‌های مرتبط با پای پرانتزی از جمله تاندون‌ها، رباط‌ها و مفاصل پا و مچ پا را که ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند، اصلاح می‌کنند.
پس از عمل جراحی، برای اطمینان از اینکه پا به موقعیت نامناسب برنگردد، همچنان به گچ و بریس نیاز است. با افزایش سن، جراحی می تواند عوارض جانبی زیادی داشته باشد. جراحی پای پرانتزی زمانی انجام می‌شود که روش‌های غیر تهاجمی مانند فیزیوتراپی پای پرانتزی برای درمان موثر واقع نشوند. جراحی پای پرانتزی برخلاف فیزیوتراپی پای پرانتزی دارای عوارض و دوره نقاهت نسبتا طولانی است.
فیزیوتراپی پای پرانتزی
فیزیوتراپیست‌های حرفه‌ای، دیده برای اجرای مداخلاتی همچون درمان پای پرانتزی آموزش دیده‌اند. مداخلات در طب فیزیوتراپی به معنای استفاده ماهرانه و هدفمند از روش‌ها و تکنیک‌های فیزیوتراپی برای ایجاد تغییراتی مطابق با تشخیص، پیش آگاهی و اهداف بیمار است. از فیزیوتراپی پای پرانتزی برای کشش ساختارهای پا از جمله تاندون‌ها، رباط‌ها و ماهیچه‌ها استفاده می‌شود.
همچنین فیزیوتراپی پای پرانتزی برای تنظیم پا و نگه داشتن آن در موقعیت مناسب موثر است. در صورت نیاز به جراحی، فیزیوتراپی پس از عمل جراحی نیز انجام می‌شود. هدف از انجام فیزیوتراپی پس از جراحی پای پرانتزی اطمینان از اصلاح کامل موقعیت پاست.
تکنیک‌های فیزیوتراپی پای پرانتزی
تکنیک‌های مورد استفاده در فیزیوتراپی پای پرانتزی بسته به موقعیت بیمار و تشخیص فیزیوتراپیست انتخاب می‌شوند. رایج‌ترین این تکنیک‌ها عبارتند از:
- تمرین درمانی: تمرین درمانی یا ورزش درمانی یکی از بهترین و موثرترین تکنیک‌های فیزیوتراپی پای پرانتزی به شمار می‌رود. در این تکنیک فیزیوتراپیست تمرینات مختلفی را برای بهبود شرایط رباط‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌های پای بیمار طراحی و اجرا می‌کند. همچنین تمرینات فیزیوتراپی در منزل توسط فیزیوتراپیست به بیمار توصیه می‌شود. در تمرین درمانی پای پرانتزی در تجهیزات مختلفی چون وزنه، کیسه شن، فوم رول و … استفاده می‌شود.
- تکنیک‌های دستی: استفاده از تکنیک‌های دستی دیگر روش درمانی متداول برای درمان پای پرانتزی است. از تکنیک‌های دستی برای اصلاح مشکلات عضلات و تاندون‌ها، رباط‌ها و مفاصل پا استفاده می‌شود.
- مکانوتراپی: مکانوتراپی یک تکنیک بسیار رایج در فیزیوتراپی پای پرانتزی است که با استفاده از تجهیزات ورزشی انجام می‌شود. دوچرخه ثابت و دستگاه تقویت مچ از جمله مهم‌ترین تجهیزات مکانوتراپی به شمار می‌روند. مکانوتراپی همچنین تکنیک موثری برای بهبود پس از جراحی پای پرانتزی به شمار می‌رود.
کلام آخر
فیزیوتراپی امروزه برای درمان بسیاری از آسیب های پا از جمله درمان زانو درد، درمان مچ درد، درمان التهاب همسترینگ، درمان مینیسک زانو و … به کار می‌رود. پای پرانتزی یکی از این بیماری‌هاست. برای درمان اختلال پای پرانتزی روش‌های دیگری همچون جراحی نیز وجود دارد. اما به دلیل تهاجمی بودن و عوارض زیاد این روش‌ها پزشکان و بیماران تا حد امکان فیزیوتراپی پای پرانتزی را ترجیح می‌دهند.
انجام دقیق، صحیح و حرفه‌ای تکنیک‌های فیزیوتراپی برای درمان پای پرانتزی اهمیت بسیاری دارد. از این رو بیماران باید در انتخاب مرکز فیزیوتراپی مناسب نهایت دقت را به کار ببرند. کلینیک فیزیوتراپی آرنیکا متشکل از کادری متخصص و مجرب و با بهره‌گیری از به روز ترین تجهیزات فیزیوتراپی آماده ارائه انواع خدمات فیزیوتراپی به متقاضیان می‌باشد.
سوالات متداول
- بیماری پای پرانتزی چیست؟
بیماری پای پرانتزی یک اختلال مادرزادی در ناحیه پاست. نوزادان دچار این اختلال دارای مشکلاتی در ساختار پا هستند که موقعیت پاها را از حالت عادی خود منحرف می‌کند.
- رایج‌ترین درمان‌ها برای اختلال پای پرانتزی چیست؟
جراحی و فیزیوتراپی رایج‌تریم درمان‌ها برای بیماری پا پرانتزی به شمار می‌روند.
- کاربرد فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی پای پرانتزی چیست؟
فیزیوتراپی پس از جراحی پای پرانتزی برای کسب اطمینان از اصلاح کامل موقعیت پا پس از عمل جراحی انجام می‌شود.
- مهم‌ترین تکنیک‌های فیزیوتراپی پای پرانتزی کدامند؟
تمرین درمانی، تکنیک‌های دستی و مکانوتراپی مهم‌ترین تکنیک‌های فیزیوتراپی پای پرانتزی محسوب می‌شوند.
بدون دیدگاه