بسیاری از ما به دلیل پیشرفت پزشکی و فناوری، زندگی بسیار طولانی‌تری نسبت به پدربزرگ و مادربزرگ خود خواهیم داشت. امروزه در برخی کشورهای پیشرفته، امید به زندگی برای زنان 84 و برای مردان به 79 سال است رسیده است. با این حال، همه ما می‌دانیم که با افزایش سن قسمت های مختلف بدن ما مانند گذشته کار نمی‌کند! اما این بدان معنا نیست که افراد سالمند نمی‌توانند زندگی سالم و فعالی داشته باشند.
فیزیوتراپی مراقبت از سالمندان نقش اصلی را در کمک به سالمندان برای فعال ماندن و حفظ استقلال خود ایفا می‌کنند. در این نوشتار ضمن بیان اهمیت و مزایای فیزیوتراپی سالمندان، نکاتی را درباره نحوه ارائه این خدمات پزشکی مطرح خواهیم نمود.
اهمیت فیزیوتراپی سالمندان چیست؟
با بالا رفتن سن، تغییراتی در تمام سیستم های بدن انسان رخ می‌دهد. تغییراتی مانند کاهش قدرت عضلانی، ضعف تعادل یا بینایی، افزایش وزن، کاهش هماهنگی عضلات، مفاصل دردناک، درک کندتر و کاهش توانایی واکنش سریع به شرایط. همچنین معمولا سالمندان اثرات ناتوان کننده بیماری‌های زیادی را تجربه می‌کنند.
آرتروز زانو، پوکی استخوان، دیابت و همچنین بیماری های قلبی و عروقی از جمله این بیماری‌ها هستند. افزون بر این بیماری‌های جسمی، امکان ابتلای سالمندان به بیماری‌های روحی همچون افسردگی نیز افزایش می‌یابد. زیرا کاهش تحرکات فیزیکی بر شرایط روحی انسان‌ها تاثیر مخربی دارد.
با این حال، لازم نیست این تغییرات به طور کامل به عنوان بخشی اجتناب ناپذیر از پیری پذیرفته شوند. ما می‌توانیم کارهای زیادی برای جلوگیری از زوال توانایی‌هایمان انجام دهیم. با پیشرفت علم ما می‌توانیم تأثیری که پیری بر توانایی‌ها و زندگی‌مان می‌گذارد را محدود کنیم. علیرغم این که بیماری‌های دوره میانسالی اغلب ماهیت مزمن دارند، فیزیوتراپی سالمندان تاثیر مثبتی بر بهبود آن‌ها خواهد گذاشت.
فیزیوتراپیست‌های مراقبت از سالمندان معمولاً طیف وسیعی از روش‌های درمانی را به کار می‌گیرند. هدف از این روش‌های درمانی جلوگیری از وخامت اوضاع یا بازگرداندن سطح عملکرد عادی فرد و همچنین شاداب نگه‌داشتن سالمندان است. استفاده از فیزیوتراپی سالمندان بویژه در مراحل اولیه میانسالی می‌تواند به جلوگیری از بسیاری از اثرات ناتوان کننده پیری کمک کند.
مزایای فیزیوتراپی سالمندان
فیزیوتراپی سالمندان نقش حیاتی و مهمی در سلامت و کیفیت زندگی این افراد ایفا می‌کند. فیزیوتراپیست‌های سالمندان در پیشگیری از بیماری و ناتوانی، درمان شرایط فعلی و مدیریت مراقبت‌های بستری در جامعه نقش دارند. فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند مسائلی را که بیشترین تأثیر را بر زندگی یک فرد سالمند می‌گذارد، شناسایی کنند.
سپس به او کمک کنند تا برای بهبودی تلاش کند. افزایش دامنه حرکتی بیمار، افزایش متابولیسم بدن، بهبود عملکرد ریه، تنظیم قند، چربی و فشار خون، بهبود بیماری‌های قلبی و بهبود شرایط روحی از جمله تاثیرات مثبت فیزیوتراپی بر سالمندان است. تلاش‌های فیزیوتراپیست‌های سالمندان منجر به کیفیت بهتر زندگی و استقلال مستمر فرد سالمند خواهد شد.
فیزیوتراپیست‌ها دارای طیف گسترده‌ای از مهارت‌ها هستند که می‌تواند برای بسیاری از شرایطی که افراد مسن از آن رنج می‌برند، سودمند باشد. فیزیوتراپیست‌های مراقبت از سالمندان در ارزیابی شرایط و درمان طولانی مدت افراد سالمند در خانه، بیمارستان‌ها و خانه‌های سالمندان تخصص دارند. امروزه در کشور ما تعداد افراد مسن به نسبت کل جمعیت در حال افزایش است.
افراد مسن نیازهای تخصصی دارند و اغلب در هر زمان بیش از یک بیماری و مشکل سلامتی دارند که ارزیابی و مدیریت مشکل آن‌ها را پیچیده می‌کند. بنابراین فیزیوتراپیست‌های سالمندان باید بسیار ماهر و باتجربه باشند تا بتوانند شرایط خاص این افراد را مدیریت کنند.
جلسات فیزیوتراپی سالمندان در اهواز به چه شکل است؟
اولین جلسه فیزیوتراپی سالمندان همیشه به ارزیابی وضعیت سلامت اختصاص می‌یابد. زیرا فیزیوتراپیست باید قبل از هر چیز مشکلات فرد سالمندان را شناسایی کرده و شروع به تدوین برنامه برای او کند. برخی از درمان‌ها نیز معمولاً در طول اولین جلسه شروع می‌شود. ارزیابی بیمار به دو بخش کلی تقسیم می‌شود:
- معاینه ذهنی (صحبت کردن با فرد مراجع)
- معاینه عینی (آزمایش توانایی‌های فرد)
برای بررسی ذهنی مشکلاتی را که فرد دارد اغلب سوالات زیر از او پرسیده می‌شود:
- نحوه شروع مشکل به چه شکل بوده است؟
- چه مدت از زمان بروز مشکل می‌گذرد؟
- چه چیزی این مشکلات را بهتر و بدتر می‌کند؟
هنگامی که فیزیوتراپیست مشکل و وضعیت سلامت عمومی فرد را درک کرد، می تواند شروع به بررسی ناحیه مورد نظر کند. این ارزیابی ثانویه ممکن است در مورد تعادل و قدرت عضلانی باشد. همچنین می‌تواند بر مواردی چون نگاه کردن به حرکت مفاصل و آزمایش توانایی آن‌ها برای حرکات عادی متمرکز باشد.
در مواردی که مفاصلی مانند مفصل ران، زانو، شانه، گردن یا پشت معاینه می‌شوند، ممکن است از بیمار درخواست شود لباس‌های خود را در بیاورد. این کار باعث می‌شود فیزیوتراپیست بتواند دید واضحی داشته باشد و ناحیه مورد نظر را به طور دقیق آزمایش کند.
در فیزیوتراپی سالمندان چه تکنیک‌های استفاده می‌شود؟
اولین مرحله در فیزیوتراپی سالمندان، ارزیابی دقیق و واضح مشکلات جسمانی است که فرد از آن رنج می‌برد. در مرحله بعدی فیزیوتراپیست می‌تواند توضیحی در مورد وضعیت بیمار ارائه کند و یک برنامه درمانی فردی برای او تدوین نماید.
اکثر برنامه‌های درمانی در فیزیوتراپی سالمندان شامل تغییر روش انجام کارها و دادن یک روتین حرکات ورزشی به آن‌ها برای تمرین منظم است. این تکنیک‌ها، در علم فیزیوتراپی تمرین درمانی نامیده می‌شوند. هدف تمرین درمانی بهبود تعادل، قدرت و تحرک در فرد سالمند است. اگر فرد مراجع از درد رنج می‌برد، می‌توان با ماساژ درمانی، درمان‌های موضعی با گرما یا سرما و آب درمانی در استخر به تسکین درد او پرداخت.
ماساژ درمانی بدن را برای ترشح ماده سروتونین تحریک می‌کند. ماده سروتونین خاصیت مسکن و ضد درد دارد. همچنین ماساژ درمانی بر بازگردانی قدرت جسمانی افراد سالمند تاثیر ویژه‌ای دارد. کمپرس‌های گرم و سرد نیز روش‌های غیر تهاجمی و بدون عوارض برای کاهش دردهای عضلانی هستند.
سخن آخر
فیزیوتراپی سالمندان بر سلامتی و کیفیت زندگی این گروه سنی بسیار موثر است. افزایش تحرک و استقلال، کاهش دردهای جسمانی، افزایش اعتماد به نفس، نشاط و روحیه بهتر از مهمترین تاثیرات فیزیوتراپی برای سالمندان به شمار می‌روند.
فیزیوتراپی سالمندان بویژه از نوع فیزیوتراپی پس از سکته مغزی، فیزیوتراپی آسیب های ارتوپدی و فیزیوتراپی دیسک کمر از مهمترین بخش هایی است که سالمندان بیشتر با آن روبرو می شوند. اما همانطور که گفته شد به دلیل شرایط ویژه جسمانی افراد سالمند، انتخاب فیزیوتراپیست مجرب و متعهد اهمیت زیادی دارد.
مرکز فیزیوتراپی آرنیکا ارائه دهنده خدمات تخصصی فیزیوتراپی سالمندان در اهواز می‌باشد. این مرکز به منظور رفاه حال شهروندان، امکان ارائه خدمات فیزیوتراپی در منزل افراد را نیز فراهم نموده است.
سوالات متداول
- فیزیوتراپی سالمندان چه اهمیتی دارد؟
فیزیوتراپی سالمندان برای کمک به سالمندان برای فعال ماندن و حفظ استقلال خود بسیار موثر است.
- معاینه در فیزیوتراپی سالمندان به چه شکل است؟
معاینه در فیزیوتراپی سالمندان به دو شکل معاینه ذهنی(صحبت کردن با بیمار) و معاینه عینی(چک کردن وضعیت جسمی) انجام می‌شود.
- علت دشوار فیزیوتراپی سالمندان در چیست؟
اغلب سالمندان در یک زمان با بیشتر از یک مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند. مدیریت همزمان این مشکلات و علائم آن‌ها فیزیوتراپیست سالمندان را با حساسیت‌های ویژه‌ای درگیر می‌کند.
- مهمترین تکنیک‌های مورد استفاده در فیزیوتراپی سالمندان کدامند؟
تمرین درمانی و ماساژ درمانی رایج‌ترین تکنیک‌ها در فیزیوتراپی سالمندان به شمار می‌روند.
بدون دیدگاه